HAYATI
Şair. 1896’da İstanbul’da dünyaya geldi. 28 Eylül 1917’de İstanbul’da zatürre nedeni ile yaşama veda etti. Cenazesi, vasiyeti üzerine, Eyüp’te Tevfik Fikret’in yanında toprağa verildi. Asıl adı Mehmet Sami. Şipka kahramanı Müşir (mareşal) Süleyman Paşa’nın oğludur. Bu sebeple adı bazı kaynaklarda Süleymanpaşazade Sami olarak da geçer.
İlk ve orta öğrenimini İstanbul’da yapan Süleyman Nesip, 1889’de Mektebi Mülkiye’yi (Mülkiye Mektebi) bitirdi. Bir süre Bursa İdasisi’nde öğretmenlik yaptı. Babasının Bağdat’a sürgün edilmesi ve buradan dönememesinden çok etkilenen Süleyman Nesip, sonraki yıllarda bir süre Bağdat’ta kaldı. Bağdat’ta Bağdat İdadisi’nde öğretmen olarak çalıştı. 1893’te Bağdat’tan ayrıldı. Daha sonra Bursa, Cezayir-i Bahr-i Sefid ve İstanbul maarif müdürlükleri görevinde bulundu. Çeşitli maarif meclislerindeki üyeliklerinin yanı sıra ilköğretim (mekatib-i ibtidaiyye) ve yüksek okullar (mekatib-i aliyye) müdürlüğü de yaptı. Son görev yeri ise Maarif Nezareti Telif ve Tercüme Heyeti üyeliği idi. Süleyman Nesip, bu son görevini 1915’e kadar sürdürdü. Ölümünde, Tevfik Fikret’in ardından söylediği,
“Bilir misin ki hayatımdan artık iğrendim
Yanında bir yer açarsan bu en büyük nimet”
dileğine uyuldu ve Eyüp’te Tevfik Fikret’in yanında toprağa verildi.
Yayımlanan ilk şiiri 1893 tarihini taşıyan Süleyman Nesip, Servet-i Fünun’a katıldıktan sonra adını duyurmuş, sevilmiş, ama döneminin önemli şairleri arasına girememiştir. Tevfik Fikret etkisini taşıyan şiirlerinin teması, aşk, kadın, çocuk ve insan ıstırapları, milli duygular, fazilet ve hakikat sevgisi olarak tespit edilebilir.
Süleyman Nesip’in şiirleri, konuşmaları ölümünden sonra yayımlanan “Süleyman Paşazade Sami Bey Külliyat-ı Asar ve İhtisaat adlı bir kitapta toplandı. Yazarın ayrıca, Cezayir-i Bahr-i Sefid’de (Rodos) iken hazırladığı çocuk pedagojisi ile ilgili olan İlm-i Terbiye-i Etfal adlı yapıtı eğitimde Pestalozzi yöntemiyle ilgili bir çevirisi ve dönemin siyasal olaylarına ışık tutan, babasının yaşamını konu aldığı Süleyman Paşa Muhakemesi adlı yapıtları da basıldı.
ESERLERİ
- İlm-i Terbiye-i Etfal (1907)
- Süleyman Paşa Muhakemesi (Babasının hayatı, 1912)
- Fröbel ve Pestalozzi Usullerinde Talim ve Terbiye Dersleri (1914)
- Süleyman Paşazâde Samî Bey- Külliyât-ı Âsâr ve İhtisâsât (Anma Kitabı, 1918)
KAYNAKÇA: İbnülemin Mahmud Kemal İnal / Son Asır Türk Şairleri (c. IV, 2002), İhsan Işık / Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2. bas., 2009).