Şemdanizade Kimdir? Hayatı ve Eserleri

HAYATI

Tarih yazarı. Fıncıklı’da dünyaya gelen yazarın doğum tarihi hakkında herhangi bir bilgi yok. 1779’da İstanbul’da vefat etmiş ve Eyüp’te gömülmüştür. Hayatı ile ilgili bildiklerimiz sınırlıdır. Tam adı Şamdanizade Fındıklılı Süleyman Efendi’dir. Tokat tüccarlarından olan Şamdancı Hacı Mehmet Efendi’nin oğludur. Bu sebeple Şamdanizade olarak tanınmıştır. Babası Tokat’tan göç ederek İstanbul’a yerleşmiştir. Medrese öğrenimi gördü ve ilmiye sınıfına girdi. İsmail, Pravişte, Beypazarı, Ankara ve Tokat kadılıkları görevlerinde bulundu. Son olarak da Akdeniz adalarından birine sürgüne gönderildi.

ESERLERİ

• Şamdanizade Fındıklılı Süleyman Efendi Tarihi
• Müri’t-tevarih

ESER ÖRNEKLERİ

TARİH’DEN

Derviş  Efendi’den  menkûl:  Âstâne’ye  gelen  elçilere  vezirin  ettiği  gibi bir  kapıdan  ben ve  bâb-ı  âhardan  baş-vekîl  girip,  ayak  üzere  görüşdük  ve iskemle  üzerine ku’ud  ettiğimizde  tatlı ve kahve ile ikrâm ve üç  gün  mü- rûrunda İmparatoriçe’nin Peyk ve Solak makamına rikâbında yürüyenler ge­lip,  bizim rikâbımızda,  bizi   İmparatoriçe sarayı’na götürdüler.  Derûn-ı  sa­rayda bir kebîr dîvân-hâne ve bir tarafında ricâl-i  devleti ve bir tarafında nisâ-yi devleti ve cümlesi kıyamda,  hatta İmparatoriçe dahi üç kademeli  is­kemlede kıyam üzere iken,  nâm-ı pâdişâhiyi yâd ederek, nâmeyi sunduğum­da,  temenna eyleyüp,  aldıkdan sonra,  bizi  geri  çekip,  misâfir odasmda tatlı ve kahve verdiler.  Çün Petroburkhî nâm kıral bu  şehri binâ ettikde,  şehri kendi ismine mensub kılıp vasat-ı şehirden ceryan eden nehir Bahr-i muhite munsab  olmağla  İngiliz  ve  Felemenk  ve  Danimarka  sefineleri  nehr-i  mez- bûr ile gehp,  İmparator saray burnunda top şenliği  eder.  Ba’dehu bir yor­tu gece[si] kıraliçe bizi da’vet ile vardığımızda,  çeyrek  sâ’at ayak üzere bi­zimle sohbet edüp,  şehrimizi beğendin mi?  ve  sana ikram olunuyor mu?  ve odalarımı se.yjan eyle deyüp,  biz dahi varıp,  odalarını  tâ yatağına varm- ca seyrettik.  Bir kaç zaman  sonra bahçe  seyrine  da’vet edüp,  bahçede  iki adam beli kalınlığı su fıskiye gibi çıkar, sıçrar ve su san’atı ile sazlar kendü kendüye çalınır ve bir havz derûnunda, bir ördek ve bir kaz ve bir kelb tas­virleri ki, kelb kazı, ve kaz ördeği kovalar ve her biri vak, vak, vak ve kak, kak,  kak  ve hav,  hav,  hav  deyü  lisanlarınca  çağırup,  ağızlarından  ve  bu­runlarından  dahi  su  çıkar.  Doksan  beş  gün  meks  ve  rahat  ettik.  Ba’dehu, icâzet  olundukta,  Petroburkh’dan  üç  yüz  sâ’at  olan  Kiyev’e  ve  Kiyev’den üç yüz  sâ’at olan  Âstâne-i  sa’âdet’e  geldik  dedi.

KAYNAKÇA: Mehmet Nermi Haskan, Eyüp Sultan Tarihi, İstanbul 2008, II, 419-420