HAYATI
XV. yüzyıl Çağatay edebiyatı divan şairlerinden. Yaşamı üzerine herhangi bir bilgi yok. Onu Çağatay lehçesi ile kaleme aldığı Yusuf ve Zeliha mesnevisi ile tanıyoruz. Tam adı Dastan-ı Hazret-i Yusuf aleyhi’s-selam ve Zeliha olan bu eser 1469’da Belh kentinde yazıldı. Yapıtın girişinde “Farsça mensur bir eserden” Türk diline çevrilmiş olduğu belirtilmektedir:
“Nesr idi ol kıssa dagı Parisi
İrdi anga can közi nezzaresi
Bar idi köngülde büründin bu azm
Kim anı Türki tilige kılsa nazm”
Türk dili ve edebiyatı tarihi açısından önem taşına bu yapıt basılmadı.
ESERLERİ
- Yûsuf u Zeliha
ESER ÖRNEKLERİ
YUSUF U ZELİHA’DAN
I
Her gün ol maha subh-ı cedid
Yeni hil’at verirdi ol hurşid
Yasdığından götürse gün gibi ser
Hazır eylerdi la’l-gün efser
Efser ursa serine izzet ile
Farkın öpüp der idi rağbet ile
Hak-i payın olaydı ger tacım
Arş-ı cana ererdi mi’racım
Pirehen sala laleden semene
Derdi hem-raz olup o pirehene
Ah eğer tarik olsa haste tenim
Can safasın bulurdu bu bedenim
Vericek kaddine kabasını
Eydür idi öpüp yakasını
Kaşki ben de ol günü görsem
Yârin ak boynuna yüzüm sürsem
Çün kemer-bendi bağlasa beline
Gelir idi bu arzu diline
Ki n’olaydı miyan-ı yâre eğer
Sim sa’idlerim olaydı kemer
Sünbülünü dağıtsa şane ile
Cem’ ederdi özün bahane ile
Taşt-ı zerrinde yudu sünbülünü
Fark ederdi benefşeden gülünü
Yusuf’a izzet edip ol hoş-nam
Dest-i latifiyle yedirdi ta’am
Naz ü ni’mette yarına o nigar
Öyle eylerdi ihtimam ey yar
Yese bağrın kebab ederdi ana
İçse kanın şarab edeydi ana
Eyler idi dileye deyu nigar
Kuş südünden birisini ihzar
Gece azmetse haba dil-ber-i hüb
Taze gülden döşerdi bister-i hüb
Nergisi hab edince rahat ile
Söyler idi şeker hikayet ile
Bağlasan nergisini perde-i hab
Hem-dem olurdu şam’a pür ta ü tab
II
Sabrım libasını yine sad pare eyledin
Tir-i gamınla bağrımı pür-yare eyledin
Saldın dilime zülf-i perişan hayalini
Kuy-ı huzurdan beni avare eyledin
Ben çare bulmak ister idim haste gönlüme
Derdinle sen beni yine bi-çare eyledin
KAYNAKÇA: Köprülü, Fuad (1945). “Çağatay Edebiyatı”. İslâm Ansiklopedisi. C. 3. İstanbul: MEB Yay. 270-323.
