HAYATI
XVI. yüzyıl divan şairlerinden. Doğum ve ölüm tarihleri hakkında herhangi bir bilgi olmayan Derviş Şemseddin’in eserlerinden XVI. yüzyılda yaşamış olduğu anlaşılmaktadır. Aşık Çelebi onu Acemden gelen bir derviş olarak “vilayet-i Acem’den Rum’a gelmiş” şeklinde kaydeder. Latifi ise “Seferihisar’dan Işık Şems dimekle marufdur” şeklinde kaydına dayanarak onun İran’dan gelip Seferihisar’a yerleşmiş olduğunu söyleyebiliriz. Hakkında başka herhangi bir bilgimiz yoktur. Aşık Çelebi onun Deh Murg’dan başka eser olmadığını dile getirirken Latifi “boş-ayende ebyatı ve sade ve güşade temsilatı vardur” demekle Deh Murg’dan başka şiirleri olduğunu da söyler.
ESERLERİ
Deh Murg: Yazılışı 1503’tür. Mesnevi tarzında kaleme alınan bu yapıt Attar’ın meşhur Mantık ut Tayr adlı eserindeki gibi kuşları konu edinmiştir. Dini, ahlaki ve tasavvufidir. Eser, I. Selim adına yazılmıştır. Aruz ölçüsünün Failatün Failatün Failün kalıbı ile kaleme alınmış olan bu eser toplam beş yüz seksen sekiz beyittir. Türkiye’nin pek çok kütüphanesinde nüshalarına rastlamak mümkündür.
ESER ÖRNEKLERİ
DEH MUNG’DAN
Yani irdi gicenün asayişi
Yakdı kandilleri felekde ateşi
Durdı divanı mehün her asuman
Halka-ı tazime geldi Kehkeşan
Kaadiasker Müşteri, Mirrih vezir
Zühre defterdar katip hem debir
Kethüda Keyvan Güneşdür kasr-ı Cam
Ehl-i divan yirlü yirinde temam
Gördiler erkan-ı devlet iy kişi
Bir kütük başına çıkmış baykuşı
Eydür iy kuşlar bu yol kim gitdünüz
Bir yüzün fehm itdünüz mi nitdünüz
Yir yüzinde niça batsun şah tere
Çiftçinün tohmın düşürmezsiz yire
Koyalum her kıssa vü efsaneyi
Marun ağzından kaparsız daneyi
Şefkat itmezsiz garib öksüzlere
Rahmunuz yokdur bu gönleksüzlere
Yıkılur ayaklar altında cihan
Siz yaparsız dürlü dürlü aşiyan
Karnunuz kursağunuz doldurdunuz
Hanenüz yükseklerde kaldurdunız
Hu diyüp yüz kere çağırsa kapudan
Nesne yok dervişe etmekden sudan
Hergiz anmansız fakirün adını
Masivanın hoş bulursun dadını
GAZEL
Hey ne müşkil derd imiş ey dost hicrân yolları
Gerçi kim âsân idi Ya‘kûb’a Ken‘ân yolları
Bir nazar kılmaz gözüm gönlüm açılmaz gül gibi
Serv kametlerle zeyn olsa gülistan yolları
Rūha şol denlu cevâhir dökdü göz merdümleri
İşlemezse gam değil şimdi Bedahşan yolları
Ka‘be-yi kuyın tavaf etmek olurdu tâ seher
Şâm-ı gamda tutmasa har-ı mugaylan yolları
Şemsî-i dil-hasteye cân vermeden gönder haber
Ey tabîbim sendedir bu derde dermân yolları
KAYNAKÇA: Kaplan, Mahmut (2003). Deh Murg-ı Şemsî (Inceleme-Metin-Sözlük). Manisa.