HAYATI
Şair. Doğum tarihi tam olarak bilinmemektedir. 1660’da İstanbul’da yaşama veda etmiştir. Şiirlerinde açık saçık ve yergiye sövgüye vardırması Küfri adı ile ünlenmesine yol açmıştır.
Küfri Bahai Hasan, iyi bir medrese öğrenimi yetişerek yetişti. Nücum ilmindeki ustalığı nedeni ile kısa sürede müneccim başı oldu. Şair hakkında daha fazla bilgiye ne yazık ki sahip değiliz. Şiirlerinden çoğu hezliyyat olan Bahai Küfri Hasan, şiir anlayışını şu beyit ile çok iyi açıklar:
“Söyleriz bulduğumuz maddeyi eş’ar deyu
Bok yeriz biz de Bahai gibi şair zıpırız”
Kendisini eleştirenlere yerdiği musammatı ile ünlüdür.
ESERLERİ
Divan’ı basılmadı. (TYDK, s:269) Agah Sırrı Levend, Hezliyyat ve Ahkam-ı Külliye Sene 1056 (mensur) adlı iki yapıtından daha söz edilmiyor. (Hezliyyat ile divanının ilgili olup olmadığı belirtilmemiş, TDK Belleten, 1970 s:43)
ESER ÖRNEKLERİ
Müseddes
Zâhidin her ne kadar ta‘nı firâvân olsa
Ana gam çekmez idik zerrece irfân olsa
Rafz u ilhâd nedir anlasa iz‘ân olsa
Sıdk ile mezheb-i İslâm’da pûyân olsa
Bize mülhid diyenün kendüde îmân olsa
Dahl iden dînimize bâri müselmân olsa
Ta‘n idüp zümre-i yârâna gürûh-ı hezele
Nâ-sezâ sözler ile bâ‘is olurlar kesele
Ne bilür kadrini erbâb-ı kemâlin cehele
Cümleden geçdik idi her ne belâ ise hele
Bize mülhid diyenün kendüde îmân olsa
Dahl iden dînimize bâri müselmân olsa
Câhil ü bâtıl u bî-mezheb iken bir ister
Kendü ef‘âlini ehl-i dile isnâd eyler
Ardımızca ne kadar gıybetini eyleseler
Ana vallâh elem çekmez idik zerre kadar
Bize mülhid diyenün kendüde îmân olsa
Dahl iden dînimize bâri müselmân olsa
Gerçi kim nefse uyup itmedeyiz sehv ü hatâ
Biliriz cürmimizi itmezüz inkâr asla
Gam değil aybımızı söylese dâim a‘dâ
Kâiliz hak söze biz gerçi Bahâyî ammâ
Bize mülhid diyenün kendüde îmân olsa
Dahl iden dînimize bâri müselmân olsa
(Küfrî-i Bahâyî. Divân-ı Hezeliyyât. Millet Kütüphanesi Ali Emîrî Manzum 1086 vr. 8b)
KAYNAKÇA: Hatîb el-Kazvînî, el-Îżâḥ fî ʿulûmi’l-belâġa, Beyrut 1412/1992, s. 351, Safiyyüddin el-Hillî, Şerḥu’l-Kâfiyeti’l-bedîʿiyye (nşr. Nesîb Neşâvî), Dımaşk 1403/1983, s. 80, Teftâzânî, el-Muṭavvel ʿale’t-Telḫîṣ, İstanbul 1309, s. 443, Cunbur, Müjgan, (2002). “Bahâ’î”. Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi, Ankara: AKMB Yay, Çapan Pervin (hzl.) (2005). Mustafa Safâyî Efendi Nuhbetü’l-Âsâr Min Fevâ’idi’l-Eş‘âr. Ankara: AKMB Yay. 100, Ergun, Saadet Nüzhet (yty). Türk Şairleri. C. 2. İstanbul. 663-664, İpekten, Haluk vd. (1988). Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: KB Yay. 63, Komisyon, (1977). “Bahâî”. Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi. C.1. İstanbul: Dergâh Yay. 288.
