HAYATI
XIX. yüzyıl divan şairlerinden. 1766’da Üsküdar’da dünyaya geldi. 1853-54 yılında vefat etti. Üsküdar’daki Bandırma Dergâhının karşısına Selim Baba yakınına defnedildi. Asıl adı Ahmet olan şair, şiirlerinde Rasim mahlasını kullandı. “Fodlacı-zâde Ahmed Râsim Efendi olarak tanındı. İyi bir eğitim gören Rasim, medrese öğrenimi gördü. Üsküdar’daki Vâlide-i Atik Medresesi müderrislerinden Hoca Emin Efendi’den ders aldı. Eğitimini tamamladıktan sonra pek çok devlet hizmeti görevinde bulundu.
Üsküdarlı Fodlacızade Ahmet Rasim’in basılmış Divan’ı yaşadığı devirden daha önceki asırların dini-tasavvufi şiirlerini, özellikle geriye doğru İbrahim Lokman’ı, Ruşeni’yi hatırlatan ilahiler, ilahi tarzında gazeller, murabbalar ve muhammesler ile doludur. Bu şiirler arasında hece vezni ile kaleme alınmış olan, Yunusvari şiirlere de rastlanmaktadır.
Divan’ın başındaki Ahid-name-i İlahi adını taşıyan Hazreti Adem’e ait sembolik bir dini hikaye ile şeriat ve tarikatı anlatarak dini nasihatler veren küçük mesnevisi nevinin zayıf bir eseridir. Bütün diğer parçalarında da oldukça mühmel bir nazım dili içinde muayyen bir dini saffet ve samimiyet, ayrıca sadelik ve doğallık da vardır. Fakat önemli bir şairlik ve sanatkarlık yoktur. Devrin gazellerine şeklen nazire olan ve ruhen de ilahilikten uzaklaşan pek az manzumesi içinde;
“Şol dem hayale dil-ber-i ra’na gelir gider
Can murgu aşiyanına güya gelir gider”
Cinsinden mahdut klasik sözler bu tarzda en güzel mısralarını teşkil etmekledir. Fodlacızde Ahmet Rasim Efendi, dönemin orta derece şairlerinden biri olarak kabul edilir.
ESERLERİ
- Divan
- Nesâyih-i Şer’iye ve Mevize
- Usûl-i Vusûl
- Lugat-ı Fârisiye
- Şerh-i Sübha-i Sıbyân
ESER ÖRNEKLERİ
I
Bizi nur-i şühuda eyle na’il
Keremler eyle ihsan eyle ya Rab
Hicab olsun aradan ref’ ü za’il
Keremler eyle ihsan eyle ya Rab
*
Cemalin seyreden gülzarı n’eyler ya Resulallah
Görenler gülsitanı harı n’eyler ya Resulallah
*
Fikr eyle ey gönül ahiret halin
Kabre girilince halin nic’olur
Münkir ve Nekir’e ger bugün yarın
Varıp ayrılınca halin nic’olur
KAYNAKÇA: Baştuğ, İrfan (hzl.) (1999). İbnü’l-Emîn Mahmud Kemal İnal, Kemâlü’ş-Şuarâ (Son Asır Türk Şairleri). C.IV. Ankara: AKM Yay. 1792-1795, Kaplan, Mahmut. Şuara Tezkirelerine Göre Üsküdar Şairleri, Kurnaz, Cemâl ve Mustafa Tatçı (hzl.) (2001). Mehmed Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî – Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C.I. Ankara: Bizim Büro Yay. 309.
