HAYATI
Gazeteci, öykü ve roman yazarı, şair. 1861 yılında Edirne’de dünyaya geldi. 7 Ekim 1936 günü İstanbul’da yaşama veda etti. Edirne Kadirihanesi şeyhlerinden Ahmet Niyazi Efendi’nin oğludur. Henüz on dört yaşındayken geldiği İstanbul’da düzensiz bir öğrenim görerek yetişti. Daha sonra gazetecilik yapmaya başladı. Adliye teşkilatında çalıştı. Mustafa Reşid, bu görevi dolayısı ile Niğde İzmir ve Rodos Adası’nda bulundu. Daha sonra İstanbul’da dönen Reşid, burada Maarif Nezareti’nin çeşitli dairelerinde uzun yıllar görev yaptı.
Gazeteciliğe Basiret gazetesinde yayımlanan fıkraları ile başlayan Mustafa Reşid, kendisi tarafından çıkarılan Şark ve Envar-ı Zeka dergilerinde kaleme aldığı şiir ve öyküleriyle dikkatleri üzerine çekti. 1885’den başlayarak farklı türlerde ve çok sayıda kitap yayımladıysa da 1899 yılından sonra herhangi bir kitabı, 1918’den sonra da herhangi bir gazete ya da dergide yazısı görülmedi.
Mustafa Reşid, 1880’lerden sonra ortaya çıkan Edebiyat-ı Cedide yazarları üzerinde etkileri olan ara nesil mensuplarındandır. Yapıtları vasat olmakla birlikte, döneminde hatırı sayılır bir okuyucu kitlesinin beğenisini kazanmıştır. Aşırı duygusal bir aşk teması etrafında dönen şiirlerinde ve özellikle öykülerinde kadın, Osmanlı dönemi edebiyatında ilk kez onun kalemi ile erkeklerle eşit düzeyde bir kişilik olarak Türk edebiyatına girmiştir.
ESERLERİ
ÖYKÜ – ROMAN:
- Bir Çiçek Demeti (1885’de)
- Tezkir-i Mazi (1885’de)
- Yeis yahut Cürm-i Meşhut (1885’de)
- Flora (1885’de)
- Hayf (1886’da)
- Gözyaşları (1886’da)
- Cüzdanımdan Birkaç Yaprak (1886’da)
- Hayal-i Şebab (1887’de)
- Neyyir (1889’da)
- Ressam (1889’da)
- Pembe Ferace (1892’de)
- Lorans (1892’de)
- Defter-i Âmâlim (1892’de)
- İzdivaç-İmtizaç (1893’de)
- Tesir-i Edebiye (1893’de)
- Bir Kızın Babası (1894’de)
- Küfran-ı Nimet (1896’da)
- Son Salon ve Aşk (1899’da)
ANTOLOJİ:
- Müntehâbât-ı Cedide ( iki cilt, 1884’de)
- Asâr-ı Meşâhir (1885’de)
ŞİİR:
- Medfun Emeller ( iki cilt).
KAYNAKÇA: Şükran Kurdakul / Şairler ve Yazarlar Sözlüğü (gen. 6. bas. 1999), TDE Ansiklopedisi (c. 6), TBE Ansiklopedisi (2001), İbnülemin Mahmud Kemal İnal / Son Asır Türk Şairleri (c. IV, 200), Mehmet Turan Yarar / Doruktan Doruğa – Güfte Şairleri (1992), E. Özarslan / Mustafa Reşid Bey: Hayatı ve Eserleri (Erzurum Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, basılmamış yüksek lisans tezi, 1994), İhsan Işık / Yazarlar Sözlüğü (1990, 1998) – Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi (2001, 2004) – Encyclopedia of Turkish Authors (2005) – Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2007, 2009) – Ünlü Edebiyatçılar (Türkiye Ünlüleri Ansiklopedisi, C. 4, 2013) – Encyclopedia of Turkey’s Fomous People (2013)
