HAYATI
1901 yılında Taşoz adasında dünyaya geldi. 25 Mayıs 1970 günü kalp krizi sonucu hayatını kaybetti. Silivrikapı Kabristanlığı’nda büyük dedesi Tepedenlioğlu Ali Paşa’nın yanına defnedildi. Mehmet Nazif Bey’in oğludur. 1911 yılında Drama Rüstiyesi’ni bitirdikten sonra orta öğrenimini İstanbul’da bir Fransız lisesinde tamamladı. Ardından Deniz Harp Okulu, Hukuk Fakültesi, Yüksek Ticaret Okulu ve Moskova Üniversitesi’nde bir süre öğrenim gördü. 1917 yılında gazetecilik mesleğine başladı. İngilizlerin İstanbul’u işgal etmesi nedeni ile Anadolu’ya geçerek Milli Mücadele’ye katıldı. Hakimiyet-i Milliye gazetesinde yazı işleri müdürlüğü ile baş yazarlık yaptı. Erivan viskonsolosluğu görevinde bulundu. Yeni İstanbul gazetesinde fıkra yazarı olarak çalıştı. Hür Nizam adlı bir dergi çıkardı.
Nizamettin Nazif Tepedelenlioğlu, gazeteciliğin yanı sıra özellikle kaleme aldığı tarihi romanlar ile de adından söz ettirdi. Yapıtlarını muntazam bir Türkçe ile yazdı. Ahmet Haşim, Nazif’in Türkçesi hakkında “şafaklardan pembe akisler alan büyük yelkenler gibi mutantan, renkli, taze bir Türkçe” şeklinde değerlendirdi. Yazarın yapıtlarından Bir Millet Uyanıyor (yön: Muhsin Ertuğrul, 1932; yön: Ertem Eğilmez, 1966) ve Kara Davut (yön: M. Canova,1953; yön: T. Başaran, 1967) filme alındı.
“Nizamettin Nazif Tepedelenlioğlu, 1930’lu yılların delişmen kalemlerinden biridir. İstikbalin parlak edibelerinden biri olarak bakılır kendisine. Ancak 21. yüzyılda ordu ve politika adlı kitabın yeni basımıyla girebildiğini söylemek zorundayım. Demek ki, zaman dediğimiz gizemli varlık, bazen bu denli acımasız davranabiliyor söhretli kalemlere.” (Mustafa Armağan)
ESERLERİ
ROMAN:
- Kara Davut (1928’de)
- Deli Deryalı (2 cilt, 1928’de, yeni bas., 1971’de)
- Kolkola (1944’de)
- Karlı Dağlar (1945’de)
İNCELEME:
- Köroğlu (2 cilt, 1928’de)
- Battal Gazi (2 cilt)
DİĞER:
- Bir Millet Uyanıyor (1933’de)
- Son Balo (1941’de; Atatürk’ün Son Balosu adı ile 1944’de)
- Fatma’ya Mektuplar (1944’de)
- 1945 Komedyası Başlıyor (1944’de)
- Potsdam Muamması (1945’de)
- Bilinmeyen Taraflarıyla Atatürk (1959’da)
- İlan-ı Hürriyet ve Sultan II. Abdülhamid Han (1960’da)
- Sultan II. Abdülhamid ve Osmanlı İmparatorluğunda Komitacılar (1960’da)
- Ordu ve Politika (1967’de)
ÇEVİRİ:
- Notre Dame de Paris (V. Hugo’dan, 1947’de)
KAYNAKÇA: TBE Ansiklopedisi (2001), Mehmet Nuri Yardım / Edebiyatımızın Güleryüzü (2002), İhsan Işık / Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2. bas., 2009).
