1901 yılında İskilip/Çorum’da dünyaya geldi. 1974’te hayatını kaybetti. 1921 yılında Mülkiye Mektebinden mezun oldu. Mezun olduktan sonra Almanya’ya gitti. Burada 1928 yılında doktorasını tamamladı. Yurda döndükten sonra iki yıl Ankara Atatürk Lisesinde felsefe öğretmeni olarak görev yaptı. 1930 yılında Gazi Eğitim Enstitüsü Psikoloji Bölümüne öğretmen olarak atandı. Burada Deneysel Psikoloji ve Çocuk ve Gençlik Psikolojisi derslerini okuttu. 1966 yılının Temmuz ayında kendi isteği ile emekliye ayrıldı ve Ankara’ya yerleşti.
Ziya Dalat, Cumhuriyet Dönemi’nin ilk eğitim araştırmacısıdır.
ESERLERİ
İKTİSAT: Türk İktisadiyatına Ait Düşünceler (1930).
PSİKOLOJİ: Çocuklar ve Gençler Ne Okuyorlar? (1938), Çocuk ve Gençlik Psikolojisi (1939), Ne İçin Sınıf ve İkmal Kalıyorlar / Psikolojiden Gelen Bir Tahsil Teorisi (1941), Sınıfta Kalanlar Uğrunda (1948), Çocuk ve Genç Ruhu Üzerine (1955), Çocuk ve Genç Ruhu / 1-21 Yaş Psikolojisi (1959), Öğrenci Dertleri (1964).
ÇEVİRİ: Milletler Rûhiyatı Esasları / İptidaî İnsan (W. Wundt’dan, 1934).