HAYATI
Şair ve oyun yazarı. 1906 yılında Salahlı / Kazah / Azerbaycan’da dünyaya geldi. 1956’da Azerbaycan’da yaşama veda etti. Çağdaş Azerbaycan edebiyatının çok sevilen ve okunan edebiyatçılarından biridir. Sovyet Devrimini takip eden yıllarda Hüseyin Cavid ile birlikte Azerbaycan Türk şiirinde çok büyük bir yere sahip olmuştur. Sanat gücü ile bir okul haline gelerek kendinden sonrakileri etkilemiş olan Samed Vurgun’un bugün dahi çok büyük bir takipçi kitlesi vardır. Şiirleri kadar oyunlarıyla da tanınır. Eserlerinde yurdunun insanını, doğasını, coşkun sevgi ile dile getirir. Yeni şiir biçimlerinin yanı sıra hece ve aruz ölçüsüyle yazılmış şiirleri de vardır. Adı Bakü’de bulunan bir tiyatro ile caddeye verilmiştir.
ESERLERİ
Şiir:
- Şairin Andı (1930)
- Fanar (1932)
- Gönül Defteri (1934)
- Azerbaycan (1935)
- Şiirler (1935)
- Hür İlhamlar (1939)
- Saadet Nağmesi (1940)
- İstikbâl Teranesi (1947)
- Menim Andım (1950)
- Seçilmiş Eserleri (ölümünden sonra, 1976),
- Avrupa Hâtıraları.
Oyun:
- Vakıf, Hanlar
- İnsan
- Şairin Hayatı
- İki Sevgi.
ESER ÖRNEKLERİ
Dağlar
Önceleri çadır çadır
Çok gezmişim özüm dağlar
Kudretini sizden aldı
Benim sazım sözüm dağlar
Maral gezer asta asta
İnip gelir çeşme üste
Gözüm yolda gönlüm seste
Deyin nice dözüm dağlar
Her obanın bir yaylağı
Her yiğidin öz oylağı
Dolaylarda bahar çağı
Bir doyunca gezim dağlar
Kayaları baş başadır
Güneyleri temaşadır
Kısa ömrü çok yaşadır
Canım dağlar gözüm dağlar
Bir konuğum bu dünyada
Birgün ömrüm gider bada
Vurgun’u da salar yada
Düz ahitli bizim dağlar
Çok Geçmişem Bu Dağlardan
Çok geçmişem bu dağlardan
Durna gözlü bulaqlardan
Eşitmişem uzaqlardan
Sakit akan arazları
Sınamışam dostu yarı
El bilir ki sen menimsen
Yurdum yuvam meskenimsen
Anam doğma vetenimsen
Ayrılarmı gönül candan
Azerbaycan Azerbaycan
Men bir uşak sen bir ana
Odur ki bağlıyam sana
Hangi semta hankı yana
Hey uçsam da yuvam sensen
Elim günüm obam sensen
Fakat senden gen düşende
Ayrılık menden düşende
Saçlarıma den düşende
Boğar aylar iller meni
Kınamasın eller meni
Dağlarının başı kardır
Ağ örpeyin buludlardıre
Böyük bir keçmişin vardır
Bilinmeyir yaşın senin
Neler çekmiş başın senin
Düşdün uğursuz dillere
Nes aylara nes illeree
Nesillerden nesillere
Geçen bir şöhretin vardır
Oğlun kızın bahtiyardır
Hey bahıram bu düzlere
Ala gözlü gündüzlere
Kara hallı ağ üzlere
Könül ister şe’r yaza
Gencleşirem yaza-yaza
Ölmez könül ölmez eser
Nizamiler Füzuliler
Elin qelem sinem defter
De gelsin her neyin vardır
Deyilen söz yadigardıre
KAYNAKÇA: İhsan Işık / Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi (2001, 2004) – Encyclopedia of Turkish Authors (2005) – Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2007) – Ünlü Edebiyatçılar (Türkiye Ünlüleri Ansiklopedisi, C. 4, 2013) – Encyclopedia of Turkey’s Famous People (2013)