HAYATI
26 Kasım 1934 günü Denizli’de dünyaya geldi. İstanbul Erkek Lisesi’ni bitirdikten sonra Devlet Güzel Sanatlar Akademisi Süsleme Bölümü’nde bir yıl, Mimarlık Bölümü’nde iki yıl öğrenim gördü. Ardından Almanya’ya gitti. Almanya’da Münih Teknik Üniversitesi Mimarlık Bölümü’nden mezun oldu.1960’ta Alman Şehircilik Akademisi Şehircilik Kursları’na devam etti. İki yıl Almanya’da çalıştı. 1962 yılının Aralık ayından Türkiye’ye döndü. 1967-1969 yılları arasında Ankara’da özel bir yüksek okulda öğretim görevlisi olarak çalıştı. Konuk akademisyen olarak Makedonya, Almanya ve ABD’de bulundu.
Cengiz Bektaş’ın ilk şiiri 1960 yılında Fazıl Hüsnü Dağlarca tarafından çıkarılan Türkçe dergisinde yayımlandı. Daha sonra eserleri Dost, Sanat Sanatçılar, Türk Dili, Yazko Edebiyat, Varlık, İnsancıl, Güzel Yazılar ve Kıyı gibi dergilerde yer buldu. Şiirleri, deneme ve incelemelerinin yanı sıra mimarlık alanında yazdığı yazıları ve yaptığı konuşmalar ile de adından söz ettirdi. Şiirleri ve bazı çocuk öyküleri farklı dillere çevrilen yazarın Akdeniz adlı şiiri Zülfü Livaneli tarafından bestelenerek seslendirildi.
Türkiye Yazarlar Sendikası Genel Başkanı ve Türkiye-Yunanistan Dostluk Derneği Başkanı olan Cengiz Bektaş, “Mimarlık Eleştiri” adlı eseri ile 1968 yılında Türk Dil Kurumu Deneme-İnceleme Ödülü’nü, “Morname” şiiri ile 1970 yılı TRT Sanat Ödülleri Yarışması Tek Şiir Başarı Ödülü’nü, Denbir Sanata Üstün Hizmet Ödülü’nü, I. Ulusal Mimarlık Sergisi Ödülü’nü, III. Ulusal Mimarlık Sergisi Ödülü’nü almıştır.
“Cengiz Bektaş, 1960’tan beri yayımladığı şiirleri, kullanımına az rastlanan sözcüklerle, kendine özgü bir söyleyişle, usa seslenen insancıl özle, geçmiş uygarlıklara, kültürlere ve doğaya yönelik sevecen bir duyarlılıkla dikkati çekmiş, ‘yerli bir bireşime varma çabası’la, ‘öykünmecilikten uzak, sorumluluğunun bilince bir ozan’ın ürünleri olarak yorumlanmıştır.” (Kemal Özer)
“Çok yönlü bir kişilik Cengiz Bektaş, Avrupalarda okumuş ama, Anadolu ekiniyle yoğrulmuş Hitit, Frig, Lidya… Karyalı
ananın, Kibele’nin oğlu parmaklarında sanatın büyüsü, dokunduğu yere güzellik katıyor, dokunduğu yapı canlanıyor,
dokunduğu taş, soluk almaya başlıyor. Bir ülkesinden değil, tüm dünya kırından hasatlar kaldırıyor. “Mimarla ozan, gelenekselle çağdaşı bir teknede yoğurup, vardıkları bilişimle yapılar kuruyorlar, öykünmelerden uzak.
Mimar Günlüğü, ozan günlüğü biraz da: ‘Çiziyorum kekik otlarına evlerimi’. Sonra da o evlere dostluğu, sevgiyi, insan
soluğunu, tüm sıcaklığıyla yaşamı yerleştiriyor. Mimar eli, bir taşı, bir tuğlayı nereye koyarsa yakışacağını biliyor. Şiirini de öyle kuruyor Bektaş. Günlük dilin sözcüklerini, hem de şimdiye dek pek şiire girmemişlerini şöyle bir dokunuşla yerine koyuyor, masallardan, yinelemelerden renk katan iplikler de katıyor araya.” (Mehmet Başaran).
ESERLERİ
ŞİİR: Kişi (1964), Akdeniz (1970), Mor (1974; yeni bas., bütün şiirleri, 1998), Dört Kişiydiler Bir de Ben (1975), Yeryüzünün Yüreği (1978), Yerdeli Gökdeli (1980), Zeytinli Fırın Sokağı (1981), Güz Ey (1983), Dört Kişiydiler Bir de Ben + Ustalarım (1984), Fide (1987), On’u Birden (1992), Ustalarım, Dışların İçi (1994), Su Belleği (1998), Su Gölgesi (2002), Sevgi Alnımın Teri (2003).
DENEME-İNCELEME: Mimarlıkta Eleştiri (1967), Bedri Rahmi Nakışlı Bir Deneme (1975), Benim Oğlum Bina Okur (1980), Duvarların Dışı da Senin (1982), Yuva mı Mal mı (1983), Kimin Bu Sokaklar Alanlar Kentler (1987), Hoşgörünün Öteki Adı: Kuzguncuk (1996), Kültür Kirlenmesi (1996), Kent (1996), Ev Alma Komşu Al (1996), Yaşama Kültürü, Bak Bak Desinler (1998), Barış Sofrası (2001), Kentli Olmak ya da Olmamak (1999-2004).
DERLEME: Kocasinan (1968), Halk Yapı Sanatından Bir Örnek: Bodrum (1977), Antalya (1980), Babadağ Evleri (1987), Şirinköy Evleri (1987), Akşehir Evleri (1987), Koruma Onarım (1992), Kuşadası Evleri (1992), Mimarca Merme (1993), Kuş Evleri (1994), Türk Evi (1996), Selçuklu Kervansarayları (1999), Halk Yapı Sanatı (2001).
ÇOCUK KİTABI: Koca Rıza (1981), Usta ile Çırak (1989), Ebemevi (1989), Sevgiyle Yap (1990), Çağıl Nasıl Mavi Oldu? (1995), Kitap Bahçesi I-II (2005).
ÇEVİRİ: Çizmeli Kedi (1981), Sappho (şiir, Azra Erhat ile, 1978).
MİMARİ: Toprak Mahsulleri Osi Genel Müdürlüğü (O. Vural ve V. Özsan ile birlikte, 1964), Türkiye Büyükelçiliği (Bonn, O. Vural ve V. Özsan ile birlikte,1964), Etimesgut Camisi (1965), Merkez Bankası Şubesi (Denizli, 1971), Silivri Toplu Konutları (İstanbul, 1972), Babadağlılar Çarşısı (Denizli,1973-75), Türk Dil Kurumu Binası (Ankara, 1977), Binevler Toplu Konut Yerleşmesi (Edirne, 1978), Demir Çelik Fabrikası (İzmir, 1983).
