HAYATI
Eleştirmen, roman ve öykü yazarı. 1881’de İzmir’de dünyaya geldi. 1937’de Londra’ya yaptığı bir gezide yaşama veda etti. Cenazesi İstanbul’a getirilen Raif Necdet Kestelli, burada toprağa verildi. İzmir’in eski ailelerinden olan Kestellioğulları’ndandır. Gümrük müdürlerinden Eyüp Sabri Bey’in oğludur.
Harbiye Mektebi’ni bitiren Raif Necdet Kestelli, uzun yıllar Kuleli Askeri Lisesi’nde edebiyat öğretmenliği yaptı ve buradan emekli oldu. Bir süre Musevi Lisesi (Beneberith) (1932) ve Amerikan Kız Koleji’nde (1937) Türkçe ve edebiyat dersleri verdi.
Raif Necdet, 1908’de Resimli Kitap dergisinde yayımladığı eleştiri yazıları ile adından söz ettirdi. Fecr-i Ati topluluğun edebiyatçılarına karşı çıkan, sanatın amacının toplumsal yarar olduğunu savunan polemikleri ile dikkat çekti. Eleştirilerinin yansızlığı ve ciddiliği diğer yazarlar tarafından da kabul edilen Raif Necdet, dönemin edebi akımlarının dışında kalması nedeniyle daha az tanınmış ve değerlendirildi. Raif Necdet Kestelli, II. Meşrutiyet dönemi edebiyatçılarının yeni çıkmış eserlerini tanıtma ve edebiyat olaylarını yorumlama amacı güden edebiyat eleştirisi yazılarında tarafsız ve ciddi bir eleştiri anlayışının ilk örneklerinden biri olduğu dile getirildi.
Kestelli, roman, öykü, mektup, antoloji, tiyatro ve sözlük gibi türlerde ürün vermiş olan yazar çeviriler de yaptı. Raif Necdet Kestelli, “yazıları gibi çevirileri ile de sanatta ahlak, sosyal bir ülkü ararken, sanatın kendi kurallarına göz önünde tutmayarak genç sanatçıların karşısına son derece sert kabul edilebilecek kalıplar ile çıktı” (Hasan Ali Yücel). Yeni çağın gelişmelerinin gerisinde kaldığı dile getirilen romanlarıyla da diğer türlerde vermiş olduğu ürünlerde gösterdiği aynı başarıyı gösteremedi.
ESERLERİ
Eleştiri:
- Hisler ve Fikirler, İst.: Matbaa-i Hayriye, 1326/1910
- Hayat-ı Edebiye, İst.: Orhaniye Mtb., 1922
Roman ve Öykü:
- Üfûl, İst.: Resimli Kitap Mtb., 1329/1913
- Ziya ve Sevda, İst.: Tefeyyüz, 1924
- Yirminci Asır, İst.: Yeni Şark, 1932
- Semavî İhtiras, İst.: Yeni Şark, 1933
Tiyatro:
- Tiraje, (M. Rauf’la) İst.: Hilal Mtb., 1919
Mektup:
- Fikrî ve Ahlâkî Mektuplar, İst.: Kanaat, 1925
- Hayat ve Mektuplar, İst.: İkdam Mtb., 1925
- Talebe Mektupları, İst.: Ahmet Kâmil Mtb., 1927
- Küçük Mektup Nümuneleri, İst.: Türk Neşriyat Yurdu, 1929
Sözlük:
- Resimli Türkçe Kamus, (Hasan Bedrettin’le) İst.: Ahmet Kâmil Mtb., 1927
Antoloji:
- Süzme Sözler, 3 c., İst.: Türkiye B., 1935-36
- Yaşayan Mısralar, İst.: Türkiye B., 1936
Çeviri:
- Bir İzdivacın Romanı (Tolstoy), 1326/1910
- Anna Karenin (Tolstoy; Sadık Naci ile), 1328/1912
KAYNAKÇA: Gövsa, 312; M. Uraz, Edebiyat Antolojisi, c. II, İst., 1938, s. 143-144; “Kestelli, Raif Necdet”, TDEA, V, 295; Ülken, 231; Gönç, III, 98, İhsan Işık / Yazarlar Sözlüğü (1990, 1998) – Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi (2001, 2004) – Encyclopedia of Turkish Authors (2005) – Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2007, 2009) – Ünlü Edebiyatçılar (Türkiye Ünlüleri Ansiklopedisi, C. 4, 2013) – Encyclopedia of Turkey’s Fomous People (2013)