HAYATI
Öğretim üyesi ve yazar. 1910 yılında Ukrayna, Kerç’te dünyaya geldi. 21 Mayıs 2007 günü İstanbul’da yaşama veda etti. Pangaltı Latin Katolik Mezarlığında toprağa verildi. Ekim Devrimi’yle birlikte Rusya’dan Türkiye’ye kaçan bir ailenin üç kızından en büyüğüdür. Babası Lev, Kurtuluş Savaşı sırasında Türk
ordusunun ekmek ihtiyacını karşılayan bir fırıncıdır. Tatyana, Notre Dome de Sion’daki eğitiminden sonra önce Belçika’ya, Belçika’da evlendiği ilk eşi Nikita ile Afrika’ya gitti. İstanbul’a döndükten sonra gazetelerde çalıştı. İstanbul Edebiyat Fakültesi’ni bitirip aynı fakültede doçent oldu. Aynı fakülteden İngiliz edebiyatı
profesörü ve eleştirmen Berna Moran’la evlenerek, Erzurum Atatürk Üniversitesi’nin kuruluş yıllarında birlikte çalıştı; İstanbul ve Boğaziçi üniversitelerinde ders verdi.
Bir asra yakın bir ömrün anılarından derlediği tek kitabı Dün, Bugün’de, Ekim Devrimi, Kurtuluş Savaşı, I. ve II. Dünya Savaşı’yla dünya tarihi; 27 Mayıs, 12 Mart ve 12 Eylül’le Türkiye tarihinin belirli dönemlerinden tanıklıklarını yansıttı. Üniversite yaşamının yanı sıra kültür sanat çevresinden arkadaşlıkları aracılığıyla çizdiği panorama ise, Füreya Koral, Mîna Urgan, Halide Edip, A. H. Tanpınar, Aziz Nesin, Haldun Taner, Murat Sarıca ve Server Tanilli gibi bir dizi figürü kapsayan Türk entelektüel tarihini gözler önüne
serer niteliktedir. Tatyana Moran, yaşama tutkuyla bağlı, doğduğu toprakların izlerini üzerinde taşıyan, ama vatanına, yaşadığı İstanbul kentine başka türlü bağlı, ülkesinin ve insanlığın geleceğine duyarlığını hep koruyan, bu konularda sürekli kafa yoran, çok okuyan, eğiten, emekçilere biraz uzaktan olsa da hep sevecenlikle bakan, gericilikten, laçkalıktan, ilkesizlikten nefret eden, bu yaman aydınlanmacı, en başta dostları yakınları olmak üzere yetiştirdiği binlerce öğrencinin ve sonuçta içinde yaşadığı toplumun yaşamını inatla güzelleştirmeye, iyileştirmeye çalıştı” (Cüneyt Akalın).
ESERLERİ
Anı:
- Dün, Bugün, İst., İletişim, 2000.
İnceleme:
- The Testament of Cresseid and the Book of Troylus, İst., 1961
- Sovyet Türkologların Türk Edebiyatı İncelemeleri, İst., Cem, 1980.
KAYNAKÇA: TBE Ansiklopedisi (2001), İhsan Işık / Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2007, 2009), Türkiye Kültür ve Sanat 2008 Yıllığı (2008), Dün, Bugün, İst., İletişim 2000
