HAYATI
XVII. yüzyıl divan şairlerinden. Asıl adı Ali olan mutasavvıf şair şiirlerinde Zelilî mahlasını kullanmıştır. Şairin Manavgat’ta dünyaya geldiği bilinmektedir. Elimizde Niyazü’l-Müznibin adında büyük bir eseri bulunmaktadır.
Eser, on bir fasıldan meydana gelir. Bu fasıllar: 1) Salavat 2) Muhammed 3) Mucizat 4) Vefat 5) Receb, Şaban, Ramazan, Muharrem aylarının methi 6) Cuma Namazı 7) Cennet, cehennem, ahiret 8) Çeşitli ibadetler 9) Anaya, babaya hürmet 10) Aralarda hikayeler 11) Kerbela Vakası
Şairin ifadesinden anlaşıldığına göre, Zelili köyde yaşamış, kitabına III. Murat zamanında başlamış, II. Osman zamanında da bitirmiştir. Eserde, mesnevi şeklinde aruz ve hece ölçüsü ile hikayeler anlattıktan sonra saz şiiri tarzında hece ile ilahiler söylenmektedir.
ESERLERİ
- Niyazü’l-Müznibin
ESER ÖRNEKLERİ
İLAHİ
Gel gönül cevap ver bana
Bulduğuna akmak neden?
Bunca öğüt verdim sana
Yine yoldan çıkmak neden?
Sen niçin öğüt almazsın
Tövbe’dip yola gelmezsin
Dünyada baki kalmazsın
Ya dünyaya bakmak neden?
Mevlâ ettikçe ihsanı
Sen arttırırsın nisyanı
Kendin edersin isyanı
El başına kakmak neden?
Yüz suyunu yere döküp
Gözünü dünyaya dikip
Nefsin arzusuna uyup
Ruh sancağı çakmak neden?
Hak davet eder kulunu
Sen gözlemezsin yolunu
Unutup cennet gülünü
Dünya gülün kokmak neden?
Hiç tövbe var mı suçuna?
Hani yarağın göçüne?
Dünya efkârın içine
Cem’ediben sokmak neden?
Sakla Zelilî! dinini,
Döndür Mevla’ya yönünü
Tamu odına canını
Yine kendin yakmak neden?
KAYNAKÇA: Kocatürk, Vasfi Mahir (1968). Tekke Şiiri Antolojisi. Ankara: Edebiyat Yay, Kurnaz, Cemal (1979). Zelilî, Niyazü’l-Müznibin. Yayımlanmamış Bitirme Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi.