HAYATI
Eğitimci ve yazar. 12 Şubat 1915’te Gaziantep’te dünyaya geldi. 17 Ağustos 1999’da eşi ve kızı ile beraber Marmara Depremi’nde yaşama veda etti. Gazeteci yazar ve İstanbul vekili olan Zeynep Göğüş’ün babasıdır.
İlk ve orta eğitimini memleketi Gaziantep’te tamamlayan Beşir Göğüş, 1933’te Gaziantep Öğretmen Okulu’nu bitirdi. 1938’de Gazi Üniversitesi Eğitim Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’nden mezun oldu. Ardından bir süre Ankara’da çeşitli okullarda ve Ankara Devlet Konservatuarı’nda Türkçe ve edebiyat öğretmeni olarak çalıştı, yöneticilik yaptı. 1950’de Gazi Eğitim Enstitüsünün uygulama okulu olması kararlaştırılan Namık Kemal İlk ve Ortaokuluna müdür atandı ve bu okulların kurulmasını sağladı. Türkçenin eğitim ve öğretiminin çağdaş yöntemlerle yapılması için arayış içinde olduğu bir dönemde 1954’te Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Dairesi’ne “raportör” sanıyla görev yapmaya başladı. 1963’te MEB, Öğretmen Okulları Genel Müdür Yardımcılığına, 1964’te de Bakanlık Başmüfettişliğine atandı. 1966’da kendi isteğiyle emekli oldu, bu tarihten başlayarak 1974’e dek Türk Dil Kurumu’nda yönetmen sanıyla çalıştı. Türk Ansiklopedisi müşavirlik ve redaktörlüğü (1954-63), MEB Öğretmen Okulları Genel Müdür Yardımcılığı, baş müfettişlik (1964-66) görevlerinde bulundu. Ayrıca Türk Dil Kurumunda yöneticilik (1966-75) yaptı.
Dil Derneği kurucu üyesi olan Göğüş’ün ölümünden sonra Dil Derneği tarafından adına ithaf edilen Beşir Göğüş Ödülü her yıl bir yarışmayla verilmektedir. Ayrıca ölümünden sonra “Beşir Göğüş Türk Dili Araştırma Merkezi” adında bir merkez de kurulmuştur.
ÖDÜLLERİ
- 1981’de MEB’nin ilkokullar için en iyi Türkçe kitabı ödülü
- 1992’de Türk Eğitim Derneği Hizmet Ödülü
ESERLERİ
Ders Kitapları:
- Türkçe (1945)
- Dil Bilgisi (Orta I, II, III sınıflar için, 1957)
- Sanat Okulları İçin Türkçe (1959)
- Türkçede Bileşik Kelimelerin Oluşumu ve Nasıl Yazılması Gerektiği (1963)
- Orta Dereceli Okullar İçin Türkçe Okul Sözlüğü (Hamdi Olcay ile, 1968)
- İlkokullarda Türkçe Öğretim Kılavuzu (1968)
- Türkçe Cümlemsilerin Kuruluşu ve Temel Cümleciğe Bağlanma Şekilleri (1968)
- Anadili Olarak Türkçenin Öğretimine Tarihsel Bir Bakış (1970)
- Resimli Çocuk Sözlüğü (1971)
- Orta Dereceli Okullarımızda Türkçe ve Yazın Eğitimi (1978)
- Yazın Terimleri Sözlüğü (Prof. Dr. Olcay Önertoy, Dr. Ferhan Oğuzhan, Mahir Ünlü, Sevinç Koçak ile, 1998).
Çeviri:
- Bireysel Öğretim ve Grup Çalışmaları (F. Mory’den, 1957).
KAYNAKÇA: Arslan Tekin / Edebiyatımızda İsimler ve Terimler (2. bas. 1999), Suat Batur / Yazarlar ve Şairler Sözlüğü (2001).