HAYATI
Gazeteci, yazar ve tiyatro eleştirmeni. 15 Şubat 1946 günü İstanbul’da dünyaya geldi. 1967-68 yılları arasındaki ürünlerini Zeynep Birsel imzası ile kaleme aldı. Selçuk Hanım ve kimyager Semih Birsel’in kızı. Yazar ve şair Salah Birsel baba tarafından akrabasıdır.
İlkokulu İzmir Gazi İlkokulu’nda, ortaöğrenimini ise İzmir Amerikan Kız Koleji’nde tamamlayan Zeynep Oral, 1967’de Paris Yüksek Gazetecilik Okulu’ndan mezun oldu. Bir süre Sorbonne Üniversitesi’nde tiyatro eğitimi aldı. 1972’de Milliyet Sanat dergisinin kurucuları arasında yer aldı. Bu derginin 1981’den itibaren yazı işleri müdürlüğü görevini üstlendi. 1974’te “Adsız Oyun” adlı oyunu İstanbul Şehir Tiyatroları tarafından sahnelendi. 1998-99 döneminde TRT için “Gökten Üç Elma Düştü” adlı bir kültür sanat programı hazırladı.
Zeynep Oral’ın henüz lise öğrencisiyken kaleme aldığı ilk ürünleri İzmir’de Yeni Asır gazetesinde yayımlandı. Sonraki yıllarda tiyatro eleştirileri, röportajları, gezi yazıları ile çevirileri Milliyet gazetesi ve Milliyet Sanat dergisinde yer aldı. Cumhuriyet ve Yeni Gazete’de “Paris Mektupları’nı” yazdı. Gezi, anı, eleştiri ve röportaj türünde verdiği eserlerinin yanı sıra “Tutkunun Romanı-Leyla Gencer” adlı yapıtı ile biyografi alanında da adından söz ettirdi.
Zeynep Oral, 1988’de Altaylar’dan Geliyorum, 1989’da Karadeniz’in Mizahı dizi yazılarıyla İstanbul Gazeteciler Cemiyetinin seri röportaj dalında birincilik ödüllerine, 1991’de İnsan Hakları Derneğinin Başarılı Gazeteci Ödülüne, 1998’de TÜYED Gezi Edebiyatı Birincilik Ödülüne layık görüldü. Oral, ayırca Fransız Hükümetince verilen “Ocer des Palmes Academiques” unvanı sahibidir.
Zeynep Oral, Türkiye Tiyatro Eleştirmenleri Birliği ve Nazım Hikmet Kültür Vakfı kurucularından, Uluslararası Tiyatro Eleştirmenleri Birliği, Türkiye Gazeteciler Cemiyeti, PEN Yazarlar Derneği ve Türkiye Yazarlar Derneği üyesidir.
ESERLERİ
OYUN:
- Adsız Oyun (1974)
DENEME:
- Esintiler 82 (1983)
- Esintiler 80’li Yıllar (1989)
- Karanlıktaki Işık (Dünya tiyatrosu izlenimleri, 1994)
- Bu Cennet Bu Cehennem (1996)
- Esintiler 90’lı Yıllar (1999)
ÖYKÜ:
- Yaz Düşüm Yaz (1985)
GEZİ:
- Katmandu’dan Meksika’ya (1985, eklerle 1998)
- Kara Sevda (1988)
- Uzak Doğu’m (2000)
- İnsananadolu (Faruk Akbaş’ın fotoğrafları ile, 2001
ARAŞTIRMA:
- Kadın Olmak (1986)
BİYOGRAFİ:
- Bir Ses (Reha İsvan’ın cezaevi anıları, 1987)
- Tutkunun Romanı – Leyla Gencer (1992)
RÖPORTAJ-SÖYLEŞİ:
- Konuşa Konuşa (1984)
- Sözden Söze (1990)
DERLEME:
- Leyla Gencer’e Armağan (1995).
KAYNAKÇA: TBE Ansiklopedisi (c. 2, 2001), Zeynep Ankara / İnsanlık Durumlarına Tanıklık (Cumhuriyet, 26.10.1994), Muzaer Buyrukçu / Bu Cennet Bu Cehennem (Cumhuriyet Kitap, 22.5.1997), Vitrindekiler (Cumhuriyet Kitap, 17.9.1998), İhsan Işık / Yazarlar Sözlüğü (1990, 1998) – Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi (2001, 2004) – Encyclopedia of Turkish Authors (2005) – Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2007, 2009) – Ünlü Edebiyatçılar (Türkiye Ünlüleri Ansiklopedisi, C. 4, 2013) – Encyclopedia of Turkey’s Fomous People (2013)
