HAYATI
1 Eylül 1952 günü Samsun’da dünyaya geldi. Asıl adı Aliye Dündar olan yazar, bazı yapıtlarını Aliye Yavuz, Aliye Erkan ve Deniz takma adlarıyla kaleme aldı. Nazire Hanım ile müteahhit Ahmet Yavuz’un kızıdır. İlk ve orta okulu Samsun’da bitirdi. İstanbul Atatürk Eğitim Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’nden mezun olduktan sonra Anadolu Üniversitesi AÖF’de lisans tamamladı. 1979-1983 yılları arasında İstanbul ve Almanya’da Türkçe edebiyat öğretmeni olarak çalıştı. Yazarlar Dünyası genel yayın yönetmenliği ile Yaşasan Edebiyat dergisi yazı kurulu üyeliği yapan Aliye, aynı zamanda Bilgi Yayınevi’nin İstanbul temsilciliğini üstlendi.
Zeynep Aliye’nin ilk öyküsü 1968 yılında Samsun’da çıkan Demokrat Canik gazetesinde yayımlandı. Yazarın daha sonra yazı, öykü ve şiirleri Varlık, Gösteri, Milliyet Sanat, Yeni Biçem, Sombahar, Adam Öykü ve Yaşasın Edebiyat dergilerinde yer aldı. Öykülerinde kendine has bir imge dünyası kuran Aliye, özellikle 1990 yılından sonra arka arkaya yayımladığı öyküler ve aldığı ödüller ile dikkatleri çekti.
Türkiye Yazarlar Sendikası, BESAM ve Özerk Sanat Konseyi üyesi olan Zeynep Aliye, Etos’s Universal Culture House’ın Art Contest 93 yarışmasında öykü dalında birincilik ödülünün, Diş İzleri ile 1996’da Orhan Kemal Öykü Ödülünün, 1997’de Haldun Taner Öykü Ödülü Üçüncülüğünün ve Raylardaki Merdivenler ile 1998’de Sabahattin Ali Öykü Ödülünün sahibi oldu. Yazar ayrıca, Vahşi Kelebek ile 2002’de Yunus Nadi Öykü Ödülünü M. Sadık Aslankara ile paylaştı.
“Zeynep Aliye’nin yayımladığı her öykü kitabı bir öncekinin içerdiği yetkinliği aşan bir yapı sunar: yazınsal çıtayı her yapıtında bir üst düzeye taşımaktadır yazar. Her yeni kitap bildiğimiz insanların bildiğimiz öykülerini yepyeni teknik ve dilsel ustalıklarla anlatır. 1995 tarihli Dolunay Vardı bireyin gündelik sorunlarla başa çıkma/ çıkamama gerilimini kimi zaman gülümseten bir fantastikle anlatıyordu. 1998 tarihli Diş İzleri ve Raylardaki Merdivenler ise yepyeni bir fantastiğin, insanın ruhsal labirentlerinde gözüpek bir serüvene atılmış bir yazarın öykü dünyasıyla çetin bir mücadelesini duyuruyordu okura. (…) Raylardaki Merdivenler’de de tutku öyküleri yer alır, ancak bunlar mesleğine, sanatına tutkulu kişileri anlatan, son derece geniş bir bilgilenme sürecinden geçtiği belli olan damıtılmış, inceltilmiş öykülerdir. (…) Vahşi Kelebek yazarın yükselen çizgisinin ulaştığı son nokta: baş döndürücü, acıtan, sarsan, soluksuz bırakan öyküler birbiri ardına okuru sarmalıyor.” (Nedret Tanyolaç Öztokat)
ESERLERİ
ÖYKÜ:
- Yaşamak Masal Değil (1990)
- Aliye’nin Öyküleri (1992)
- Dolunay Vardı (1995)
- Diş İzleri (1996)
- Raylardaki Merdivenler (1998)
- Vahşi Kelebek (2002)
- Çıplak Güvercinler (2005)
ŞİİR:
- Bir Neon Kayması (1999)
SÖYLEŞİ:
- Mavi Adam – Attilâ İlhan’la Söyleşiler (2001)
- Yüz Yüze Edebiyat (söyleşi, 2001)
ROMAN:
- Ölmezsek Görüşürüz (2006)
KAYNAKÇA: İhsan Işık / Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi (2001, 2004), Nedret Tanyolaç Öztokat: Vahşi Kelebek ve Zeynep Aliye’nin Öykü Sanatı (Varlık, Ocak 2003)
