HAYATI
XVIII. yüzyıl şairlerinden. Rusçuk’ta dünyaya geldiği bilinen şairin doğum tarihi hakkında herhangi bir bilgi yok. 1795’te Rusçuk’ta vefat etmiş ve Rusçuk’ta Bey Mezarlığı karşısındaki Tonbul Camiinin haziresindeki bir türbeye defnedilmiştir. Kaynaklarda geçen Zarîfî Baba, Zarîfî Ömer Efendi, Zarîfî Baba Ömer Efendi, Şeyh Ömer Zarîfî Efendi, Ömer Baba şeklindeki isimlerden anlaşıldığına göre Zarîfî’nin asıl adı Ömer’dir.
Yaşamı üzerine ayrıntılı bilgi olmayan Zarifi Efendi, Sadüddin-i Cibavi tarafından kurulan Sa’idiyye şeyhlerinden biriydi. Memleketinde tarikatını yaymakla uğraşmıştır. Bunun dışında şairin nasıl bir eğitimden geçtiği ve kimlerden dersler aldığı bilinmemektedir.
Zarifi Ömer’in şiirleri dini ve tasavvufidir. Şiirlerinde sanat kaygısından çok öğreticilik ağır basar. Divan’nda yer alan şiirlerin pek çoğu ilahidir. Nasihatname adı ile anılan mesnevi biçiminde kaleme alınmış Pendname’si ünlüdür.
ESERLERİ
- Divan
- Pendname
- Tasavvuf-nâme
- Istılahât-ı Meşâyıh
ESER ÖRNEKLERİ
PENDNAME’DEN
Bir kişi sana bir söz söylese
Hasb-i halinden hikayet eylese
Ol emanetdir hıyanet eyleme
Kimseye anı rivayet eyleme
Can içinde sakla ey ahı
Bilmeye cin ü melek ihsan dahı
DİVAN’DAN
GAZEL
Bir acâ’ib derde düş kim derd ola dermân sana
Dost yoluna cân verirsen cân ola cânân sana
Her kapıya yüz sürüp hâlini i’lâm eyleme
Bir kapının kulu ol kim kul ola sultân sana
Tekye-i aşkında sırrı hattı anlarsan eger
On sekiz bin âlem olur âşık u hayrân sana
Varlıgını ver fenâya aşk ile çık aradan
Sır içinde nice sırlar göstere seyrân sana
Ey Zarîfî terk edersen dü cihânın kaydını
Şol felek kabzına girip râm ola devrân sana
KAYNAKÇA: Gönel, Hüseyin (2013). Rusçuklu Zarîfî Dîvânı. Ankara: Grafiker Yay. 74, Bursalı Mehmed Tâhir (2009). Osmanlı Müellifleri. Ankara: Bizim Büro Yay, İpekten, Haluk, M. İsen, R. Toparlı, N. Okçu, T. Karabey (1988). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: Kültür Bakanlığı Yay.