HAYATI
2 Aralık 1876’da Simbir / Rusya’da dünyaya geldi. 1 Mart 1935 günü İstanbul’da hayatını kaybetti. İstanbul’a çocukken geldi. İlk ve orta öğrenimini burada bitirdi. 1896 yılında İstanbul Harbiye Mektebi’nde yüksek öğrenimini tamamladı. Harp Akademisi’nde okurken sürgün edildiği Trablusgarp’tan kaçarak Paris’e yerleşti, orada siyasal bilgiler eğitimi gördü. İkinci Meşrutiyet’in ilanına kadar Rusya’da öğretmenlik ve gazetecilik yaparak yaşamını sürdürdü. İstanbul’a döndükten sonra siyasal tarih öğretmeni olarak Harp Akademisi’nde ve Darulfünun’da görevlendirildi. 3 Temmuz 1911 günü Türk Ocağı’nın ilk kuruluşunda İkinci Başkan olarak görev aldı.
Yusuf Akçura, 1912 yılında çıkardığı Türk Yurdu dergisinde Türkçülük akımını destekledi. Adnan Adıvar ve Mehmet Emin Yurdakul ile birlikte Türk Fırkası’nın kurucuları arasında yer aldı. Kuvay-i Milliye’yi destekleyerek Kurtuluş Savaşı’na katıldı. 1923-1935 yılları arasında İstanbul Milletvekili olarak Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde bulundu. Milletvekilliğinin yanı sıra Ankara Hukuk Mektebi ve İstanbul Üniversitesi’nde Tarih profesörü olarak öğretim üyeliği ile Türk Tarih Kurumu başkanlığı yaptı. Türk Ocakları’nın himayesi altında 1928 yılında İstanbul’da yayımlanan Türk Yıllığı dergisinin yayımcısı ve baş yazarıydı.
Yusuf Akçura, Paris’te yaşarken İttihatçı liderlerden Ahmet Rıza tarafından çıkarılan “Şürayı Ümmet” ve “Meşveret” gazetelerinde yayımladığı makaleler ile meşrutiyetçi çevrelerde tanınmaya başlamıştı. Daha sonra Kahire’de çıkan Türk gazetesinde yayımladığı “Üç Tarz Siyaset” başlıklı yazısında Ahmet Rıza grubunun Osmanlı Birliği (Pan-Ottomanizm), Mehmet Murat’ın islam birliği (Pan-İslamizm) görüşlerine karşı Türk birliği (Pan-Türkizm) düşüncesini savundu. İkinci Meşrutiyet döneminde de iktidarda bulunan İttihat ve Terakki Fırkası’nın bu doğrultudaki politikasını destekledi. Yazarın Birinci Dünya Savaşı yenilgisinden sonra, eski inançlarından uzaklaştığı, özellikle Cumhuriyet döneminde Mustafa Kemal Paşa’ya ters düşmemeye özen göstermiş olduğu kabul edilir.
ESERLERİ
Ulûm ve Tarih (1906), Üç Haziran Vak’a-i Müessifesi (Orenburg, 1907), Üç Tarz-ı Siyaset (1911, 1976), Eski Şurâ-yı Ümmet’te Çıkan Makalelerimden (1913), Mevkuyet Hatıraları (1914), L’etat actuel et les Aspatlions des Turco-Tatares Müslümans en Russie (Rusya’daki Türk-Tatar Müslümanlarının Şimdiki Vaziyeti ve Emelleri, 1914), Şark Meselesine Ait Tarihî Notlar (1920), Tarih-i Siyasî Dersleri (6 cilt, 1920), Muasır Avrupa’da Siyasî ve İçtimaî Fikirler ve Fikir Cereyanları (1923), Siyaset ve İktisat Hakkında Birkaç Hitabe (1924), Türk Yıllığı (1928), Zamanınız Avrupa Siyâsî Tarihi (1933), Osmanlı İmparatorluğu’nun Dağılma Devri – “XVIII. ve XIX. Asırlar” (1934), Türk Cermen ve Slavların Münasebât-ı Târihiyeleri (1941), Osmanlı Saltanatı Müessesâtının Tarihine Dair Bir Tecrübe, Tâ Kendim Yahut Defter-i Âmâlim (1944), Türkçülük (1978),Türkçülüğün Tarihi (eski harerle, Türk Yıllığı adlı eserin 287-455 sayfaları arasında yayımlanmıştır; yeni harerle bağımsız yayın olarak; Türkçülük, sad. Ahmet Özdemir, 1993; ayrıca Sadık Perinçek tar., 1998), Türk Tarihi (12 cilt, sad. Ahmet Özdemir, 1995), Türkçülüğün Tarihi (1999), Yeni Türk Devletinin Öncüleri (2.bas, 2003).