HAYATI
XIV. yüzyıl divan şairlerinden. Asıl adı Sâlih’tir. Süleymân Efendi’nin oğludur (Hâcı Alî Âlî: vr. 497). Doğum yılı bilinmemektedir. 14. yüzyılın ikinci yarısı ile 15. yüzyılın başlarında yaşadığı kabul edilmektedir. Devrinin kültürünü temsil eden bilgili adamlarındandır. Otuz altı yıl yanında yaşadığını bildirdiği Kasapoğlu Ali Bey’in katibi olmak dolayısı ile “Yazıcı” lakabını almış olsa gerekir. Evliya Çelebi’ye göre mezarı Ankara’dadır.
Yazıcı Selahaddin’in Şemsiyye adı altında meydana getirdiği Melhame, bu çeşit kitaplardan devrine kadar yazılmış olanların en toplusu ve en önemlisidir:
“Ey Hüdavend-i kadim ü lem-yezel
Halukü’l-eşya ebedsin hem ezel”
mısraları ile eserine başlayan şair, devrinin kültür geleneğine göre uzunca bir manzume ile Allah’ı överken basitliği içinde samimi ve tatlı mısralar işliyor ve devrinin ilmi anlayışı ile kültürünü gösteriyor.
ESERLERİ
- Şemsiyye (Melhame)
ESER ÖRNEKLERİ
ŞEMSİYYE’DEN
I
Cümle alem halkının Allahısın
Bahr ile berrin tamamet şahısın
Arş ü ferş ü ab ü bad arz u felek
Cinn u hayvan ü nebat ins ü melek
Dağ u sahra yer ü gök şems ü kamer
Canlı cansız ratb u yabis bahr ü ber
Cümle kulundur kamu ikrar eder
Dileği sensin seni tekrar eder
Bir kulun tac urunur donu harir
Yeri döşenmeğe bulmaz bir hasir
Biri gül suyun beğenmez dürtüne
Birisi bulmaz palas kim örtüne
Kim biner cevher eyerli tazılar
Heybetinden dar olurken yazılar
Birinin yayan kabarmış ayağı
Şöyle kim yoktur elinde dayağı
Biri yer tatlı elinden bal akar
Biri ağzı aç durmuştur bakar
Zehi kudret zehi hükm ü zehi hun
Cümle alem hükmü altında zebün
Dünya fanidir hakikat rüstehiz
Sana çı toprak çı sultan ey aziz
Yedi iklim şahı medhal eylemez
Kimse hiç bu müşkili hali eylemez
Kim nedir bu hass u am yohsul ü bay
Gece gündüz yaz ü güz vü kış ü yay
Kuru ağaçlar bitirir yaş yemiş
Arı bal eyler şeker verir kamış
Bir ulu fili zebun eyler sinek
Kim anın ne kuvveti var ne enek
Taş akıtır su sular hem taş olur
Yaş olur kuru kurular yaş olur
Cümle senin hikmetindir ya ilah
Zire sensin yerde gökte padişah
KAYNAKÇA: Banarlı, Nihad Sami (1974). Resimli Türk Edebiyatı Tarihi. C. 1. Ankara: MEB Yay, Çelebioğlu, Âmil, K. Eraslan (1986). “Yazıcıoğlu”. İslâm Ansiklopedisi. C. XIII. İstanbul: MEB Yay. 363-365.
