HAYATI
XVI. yüzyıl divan şairlerinden. Yenipazar’da dünyaya geldiği bilinen Vali’nin doğum tarihi hakkında herhangi bir bilgi yoktur. 1598’de Yenipazar’da öldü ve burada toprağa verildi. Asıl adı Ahmet’tir. Hoca Sâdeddin Efendi’nin öğrencilerindendir. Eğitimini tamamladıktan sonra kadılık mesleğini seçti.
İki manzum Kırk Hadis tercümesi kaleme aldı. Bunlar Peygamber’in sözlerinin genişleterek nazmen tercümesidir. Vali bunlara Peygamber’i öven ve hadislerin değerini anlatan manzum önsözler de eklemiştir. Birinci Kırk Hadis 1553’te yazılmıştır ve ilk kıta şudur:
“Zur-ı ile gurur etme
Müntakimdir bu dehr-i dun u deni
Hak Te’ala azaba mazhar eder
Halka dünyada her azab edeni”
İkinci Kır Hadis, şairin önsözünde
“Bundan evvel dahi bu abd-i za’ti
Kıldı nazm erba’in hadis-i şerif”
Dediğine göre, daha sonra meydana getirilmiştir. Vali’nin nazım ifadesi düzgün, kuvvetli ve samimidir.
ESERLERİ
- Kırk Hadis (İki kısımdan oluşur)
ESER ÖRNEKLERİ
Hicr ile bir bağrı yanmış âşık-ı gam-dîdedür
Hak budur kim lâle-i hamrâ dahı vâdîdedür
*
İrmek durur o kâmeti bâlâya niyyetüm
Üftâdeyüm velî ki bülend oldı himmetüm
Varur yanınca salınur ol serv-i hoş-hırâm
Agyâr-ı nâ-bekâr dilâ aldı âfetüm
Bahr-ı hünerde dürr-i girân-mâyeyüm bugün
Vâlî aceb mi bilmez ise kimse kıymetüm
Der-ism-i Receb
Visâl-i hûba kamu berr ü bahr rağbet idüp
Kimi güherle kimi nakd ile ider talebi
Çü muntazam ola dil ana vire gevherini
Anılsa kân-ı le’âlîye nakd-ı la’l-i lebi
KAYNAKÇA: Köksal, M. Fatih (2007). “Valî”. Türk Dünyası Edebiyatçılar Yazarlar ve Şairler Ansiklopedisi. C. 8. Ankara: AKM Yay. 495-496, Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatçı (hzl.) (2001). Nail Tuman, Tuhfe-i Nâ’ilî. Ankara: Bizim Büro Yay.
