HAYATI
Araştırmacı, yazar. 29 Ekim 1925’te Çorum’da dünyaya geldi. 31 Mart 2016’da İstanbul’da yaşama veda etti. İlkokulu Çorum’da okuyan Sermet Sami Uysal, ortaöğrenimini İzmit ve İstanbul Kabataş Erkek Lisesi’nde tamamladı. Yüksek İktisat ve Ticaret Mektebi’ne iki yıl devam etti. Askerilik dönüşü İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Fransız Dili ve Edebiyatı girdi; daha sonra Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’ne geçti ve buradan 1954’te mezun oldu.
Sermet Sami Uysal, Sorbonne Üniversitesi’ne bağlı bir enstitüde “Fransızcadan Türkçeye Geçen Sözcüklerle İlgili İncelemeler ve Bu Konuda Özel Sözlük” başlıklı tez çalışması ile doktoranı verdi. Uysal, Fransa’da kaldığı yıllarda H. De Montherlant, A. Maurois, M. Ayme, E. Triolet, L. Aragon, E. Ionesco, M. Duras, F. Sagan, J. P. Sartre ve S. De Beauvair gibi pek çok yazarla tanıştı.
Galatasaray Lisesi’nde müdür muavinliği ve edebiyat öğretmenliği yapan Sermet Sami Uysal, daha sonra Avrupa’ya giderek Brüksel Üniversitesi’nde, ardından Paris Üniversitesi’nde Türk Dili ve Edebiyatı okutmanı olarak çalıştı. Yedi yıl sonra, 1970’te Avrupa’dan Türkiye’ye dönen Servet Sami Uysal, İstanbul Üniversitesi Yabancı Diller Okulu Türkçe Bölümü Başkanlığı görevini emekli oluncaya kadar sürdürdü. Bu sırada ayrıca, İstanbul Teknik Üniversitesi’nde on yıl boyunca Fransızca okutmanlığı yaptı ve Çapa Tıp Fakültesi’nde de beş yıl süreyle “Türkçe Anlatım Yöntemleri” dersleri verdi.
Edebiyata küçük yaşlarda şiirle giren Sermet Sami Uysal, sonraki yıllarda öykü ve roman denemeleri de oldu. Uysal’ın şiir, öykü, roman, deneme, inceleme, röportaj ve çevirileri Varlık, Türk Düşüncesi, Ayda Bir, Cep Dergisi, Ses ve Hayat gibi dergiler ile Cumhuriyet Vatan, Yeni İstanbul, Ulus ve Akşam gazetelerinde yer aldı. “Aşk Her Şeyin Üstünde” aldı romanı 1954’te Cumhuriyet gazetesinde tefrika edildi. Sermet Sami Uysal, özellikle Yahya Kemal ve Abdülhak Şinasi üzerine yaptığı çalışmalarda adından söz ettirdi.
Radyofonik oyunları, Ankara ve İstanbul Radyoları’nda oynanan Servet Sami Uysal’ın Ionesco ve Camoletti’den çevirdiği çeşitli oyunlar da başta Devlet ve Şehir Tiyatroları olmak üzere özel tiyatrolarca sahnelendi. Uysal ayrıca Necati Cumalı’nın Nalınlar’ını, Les Sabots adıyla Fransızcaya çevirdi ve bu çeviri 1966’da Chaillot Sarayı Tiyatrosu’ndaki “Okuma Seansı”nda oynanmak üzere kabul edilmiştir. Yine Necati Cumalı’nın Derya Gülü adlı oyununu 1967’de La Rose de la Mer adıyla Fransızcaya çevirdi.
ESERLERİ
İNCELEME:
- Abdülhak Şinasi Hisar: Hayatı, Sanatı ve Eserleri (1961)
- Tevfik Fikret ve Şermin (1973)
- Şiire Adanmış Bir Yaşam: Yahya Kemal Beyatlı (1998)
- Eşlerine Göre Ediplerimiz.
RÖPORTAJ:
- Yahya Kemal’le Sohbetler (1959)
ARAŞTIRMA:
- Yabancılara Türkçe Dersleri (1979)
- Yabancılara Türk Dilbilgisi (1980)
ÇEVİRİ:
- Sıcak Ülkeler Doktoru (P. Fourre’den, 1963)
- Krallar da Ölür (E. Ionesco’dan, B. Gürkut ile, 1968).
KAYNAKÇA: İhsan Işık / Yazarlar Sözlüğü (1990, 1998) – Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi (2001, 2004) – Encyclopedia of Turkish Authors (2005) – Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2007, 2009) – Ünlü Edebiyatçılar (Türkiye Ünlüleri Ansiklopedisi, C. 4, 2013) – Encyclopedia of Turkey’s Fomous People (2013), TDE Ansiklopedisi (c. VIII, 1998), Seyit Kemal Karaalioğlu / Resimli Türk Edebiyatçılar Sözlüğü (1982), TBE Ansiklopedisi (2001)