HAYATI
28 Mayıs 1887’de İstanbul’da dünyaya geldi. 18 Mayıs 1952 günü İstanbul’da hayatını kaybetti. Necdet, El Üfürük imzalarını da kullandı. Askeri müze müdürü Ahmet Muhtar Paşa’nın oğludur. İlk öğrenimini özel eğitim ile tamamladı. 1905 yılında son sınıfına sınavla girdiği Galatasaray Sultanisi’nden 1906’da mezun oldu. Daha sonra Hukuk Mektebi’nden mezun oldu. Yazarlığı hukuk öğrenimi gördüğü sırada başladı. Arkadaşlarıyla birlikte çıkardığı El Üfürük ve Davul adlı mizah dergilerinde yazılar kaleme aldı. Ardından çizgi ve yazılarını Akşam, Son Posta, Cumhuriyet, Vakit, Tan, Tasvir-i Efkar, Yeni Sabah ve Vatan gazeteleri ile Akbaba, Amcabey, 7 Gün, Yeni Mecmua, Hafta dergilerinde yayımladı. Mütareke döneminde tiyatro ile uğraştı. Bazıları İstanbul Şehir Tiyatroları’nda sahnelenen telif ve uyarlama oyunlarından “Dert”, “Zincirleme”, “Kof Ramiz”, “İnci Sultan”, “At Martini” (uyarlama), “Ev İlacı” (uyarlama), “Sevk-i Tabii” (uyarlama, Faruk Nafiz Çamlıbel ile), “Kalem Efendileri” (uyarlama, Y. Z. Ortaç ile) kitaplaşmadı.
Sermet Muhtar Alus’un çeşitli gazetelerde yayımlanan “Havalanmalar”, “Sülün Bey’in Hatıraları”, “Rüküş Hanımlar”, “Bir Varmış Bir Yokmuş”, “Tombul Mirasyedi”, “İki Gönül Bir Olunca”, “Dünün Genci Anlatıyor”, “Kırkından Sonra”, “Anasını Gör Kızını Al”, “Harman Sonu”, “Bebek Emine”, “Şahende Hala” ve “Banker Arif” gibi romanları tefrika halinde kaldı. Yazarın “Kıvırcık Paşa” adlı romanı ise Faruk Genç tarafından 1941 yılında filme alındı.
“Ahmet Rasim, Hüseyin Rahmi, Osman Cemal, F. Celalettin çizgisinde yürüyen; eski İstanbul tiplerini, adet ve göreneklerini, renkli ve eğlenceli tablolar halinde canlandıran; havası ve inceliği ile sevilen; çok okunan bir yazar oldu” (Behçet Necatigil).
“Sermet Muhtar’ın eski İstanbul yaşamını yakınma dolu bir dil yerine mizah yüklü, eski deyişlerle zenginleştirilmiş ve anlatılagelen özellikleri içeren bir dille aktarmayı seçmesi, onun romanlarını diğerlerinden ayırıyor. Sıradan bir nostalji duygusu yerine gizliden gizliye hissedilen bir özlemle anlatılan eski İstanbul ve yaşamını okur da bu nedenlerden ötürü büyük keyie, sıradanlığın bayat tadını duymaksızın okuyor. Kısaca, eski İstanbul’u tanımak ya da anmak için doğru seçimlerden biri Sermet Muhtar Alus.” (Burcu Doğanay)
ESERLERİ
MİZAH (roman): Kıvırcık Paşa (1933), Pembe Maşlahlı Hanım (1933), Harp Zengininin Gelini (1934), Eski Çapkın Anlatıyor (1944).
ROMAN: Onikiler (1935 yılında Cumhuriyet gazetesinde tefrika edilmişti; 1999).
OYUN: Helal Mal (1920), El İlacı (1919), Yıldızlar Barıştı (1919), Kol Ramiz (1920) ve Duvar Aslanı (1925) adlı oyunları basılmadı.
ANI: Eski Günlerde (yay. haz. Faruk Ilıkan; 1939-1940 yılları arasında Akşam gazetesinde tefrika, 2001)