HAYATI
Oyun yazarı. 10 Nisan 1929’da Amasya’da dünyaya geldi. 5 Ağustos 1970’te İstanbul Sa – nat Tiyatrosu’nda “Ayak Bacak Fabrikası”nın provaları sırasında kalp krizinden yaşama veda etti.
Ankara Maarif Koleji’nde ve Robert Koleji’nde öğrenim gören Sermet Çağan, öğrencilik yıllarında başladığı tiyatro çalışmalarına devam etmek için Robert Kolej Mühendislik Fakültesi’ndeki öğrenimini yarıda bıraktı. Ankara Devlet Tiyatrosu, İstanbul’da Arena Tiyatrosu, Gülriz Sururi -Engin Cezzar Tiyatrosu, Gen-Ar Tiyatrosu ve Küçük Sahne’de oyunculuk, yönetmenlik ve dekoratörlük yaptı. Bu sırada Öncü, Vatan, Dünya gibi gazetelerde muhabir ve dış politika yazarı olarak çalıştı. Türkiye Öğretmenler Sendikası (TÖS) bünyesinde bir gezici tiyatro kurdu (TSÖT) ve bu tiyatronun yöneticiliğini yaptı.
Sermet Çağan’ın Öncü, Dünya ve Vatan gazetelerinde yazılar yayımladı. “Ayak Bacak Fabrikası” adlı oyunuyla ün – lendi. Anamur köylülerinin yoksulluk yüzün – den fink (karatohum) ekmeği yiyerek kötürüm oluşlarını anlattığı oyun ilk kez 1964’te İÜ Gençlik Tiyatrosu’nda, ertesi yıl Ankara Sanat Tiyatrosu’nda sahnelendi. F. Otyam’ın Gide Gide 9 adlı kitabındaki “Karatohum” röporta – jından hareket ederek yazdığı bu oyun, Türki – ye’de oyun yazarlığının dönüm noktalarından biri olarak kabul edildi. Salt oyun yazarı olarak değil, araştırmacı, dramatik ve epik tiyatroyu da iyi bilen biri olarak da Türk tiyatrosuna önemli katkılarda bulundu. Yayınlanan üç radyo oyunundan biri Değişim dergisinde basıldı.
Sermet Çağan, 1957’de Schiller Ödülünün (Almanya); “Ayak Bacak Fabrikası” ile 1964’de Uluslararası Erlangen Şenliği Ödülünün (dördüncülük) sahibi oldu. Çağan ayrıca 1965’te Basın -İş Sendikası En İyi Oyun Yazarı Ödülüne, 1967’de Nancy Şenliği Ödülüne (birincilik), “Polier” (Mrozek) ile 1968 ‘deAsaf Çiyiltepe Ödülüne layık görüldü. Ayak Bacak Fabrikası adlı oyunu 1968’de Fransızcaya çevrildi, yazarı Basın İş Sendikası tarafından o yılın en iyi oyun yazarlarından biri olarak kabul edildi.
ESERLERİ
Oyun:
- Ayak Bacak Fabrikası, İst.: İzlem, 1965 (Fransızcaya çev. T. Saraç -R. Giraud, Fabrique Orthopedique, 1968)
- “Öyle Bir Oyun”, Değişim, S. 11 (1962)
- Bütün Oyunları I, İst.: Mitos Boyut, 1993
Çeviri:
- Taşralı (R. C. Dyer), 1964
- Anarşizm (D. C. Bendit), 1969.
KAYNAKÇA: Necatgil, İsimler, 109 -100; Özkırımlı, TEA, II, 307; “Çağar, Sermet”, TDEA, II, 98; Necatigil, Eserler, 41; Karaailoğlu, 143; Özkırımlı, TEA, I, 159, Şükran Kurdakul / Şairler ve Yazarlar Sözlüğü (gen. 6. bas. 1999), TBE Ansiklopedisi (2001).