HAYATI
Yazar, eleştirmen. 3 Mart 1956’da Ankara’da dünyaya geldi. Ayşe Hanım ile esnaf Muhsin Gümüş’ün oğludur. Ortaöğrenimini Ankara Fen Lisesi ve Ankara Gazi Lisesi’nde tamamlayan Semih Gümüş, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’nden mezun oldu. 1981-85 yılları arasında Yarın dergisinde genel yayın yönetmenliği, Kavram dergisi yayın kurulu üyeliği yaptı. 1989-2005 arasında ise Adam Yayınları’nda çalıştı. Bir yıl Defne Yayınları’nı yönetti. Notos dergisini çıkarttı. Yeni Yüzyıl, Gazete Pazar ve Radikal gazetelerinde spor yazıları, Radikal Kitap’ta eleştiriler yazdı. PEN Yazarlar Derneği ve Edebiyatçılar Derneği üyesi olan Semih Gümüş, Başkaldırı ve Roman ile 1997’de Cevdet Kudret Eleştiri Ödülünün sahibi oldu.
Semih Gümüş’ün ilk yazısı 1981’de Yazko Edebiyat dergisinde yayımlandı. Sonraki yıllarda ürünleri Adam Sanat, Adam Öykü, Varlık, kitap-lık ve E dergilerinde yer aldı. İlk kitabına (Roman Kitabı) yazdığı “Yazının Zoru ve Bir Eleştiri Arayışı” başlıklı önsözde “Eleştiri yazısı, yazarının ayırt edici dilini, biçemini, hatta düşünsel kurgusunu taşımalıdır; öyle ki, okuru ‘güzel’ bir yazı okuduğunun da farkında olsun. Yoksa kurmacanın gücü karşısına daha baştan yenik çıkacak demektir” görüşünü dile getirdi. Çeşitli edebiyat akımları ve yöntemlerinden yararlanarak kendine özgü bir “çözümleyici eleştiri” anlayışı kurmaya çalışan Gümüş, özellikle Vüs’at O. Bener ve Adalet Ağaoğlu’nun roman dünyalarını irdelediği kitaplarında bu anlayışını geliştirdi.
Behçet Çelik, Semih Gümüş’ü şu sözlerle değerlendirmiştir: “Semih Gümüş, yazılarında yapıtları ve yazınsallığı ön planda tutan eleştirmenlerden biri. Puslu Ada’daki denemelerinde Semih Gümüş, önceki yapıtlarından farklı olarak yazılarından çok edebiyatın temel sayılabilecek sorunlarına değiniyor. Öncelikle ‘yazar’ kimliğini sorguluyor; bu soruyu önceleyen de, kuşkusuz, insanların neden yazdıkları sorusu. Eleştiride nesnel bir dili önemseyen yazarın bu kitabında, kendi deneyimlerine de değindiğini görüyoruz. Gümüş’ün, yazılarını keskin bir eleştirellik ve yargılayıcı bir bakış yerine, anlamaya çalışan bir açıdan yazdığı söylenebilir. Bununla birlikte yazar ele aldığı konuları tartışırken çok net saptamalar yapmaktan da kaçınmıyor.”
ESERLERİ
Eleştiri:
- Roman Kitabı, İst.: Adam, 1991
- Kara Anlatı Yazarı Vüs’at O. Bener, İst.: YKY, 1994
- Karşılıksız Yazılar, İst.: Adam, 1994
- Yazının ve Tarihin Bilinci, İst.: YKY, 1994
- Başkaldırı ve Roman, İst.: Oğlak, 1996
- Öykünün Bahçesi, İst.: Adam, 1999
- Puslu Ada, İst.: İş Bankası, 2002
- Yazının Sarkacı Roman, İst.: İş Bankası, 2003
- Yazarın Yalnızlık Burcu, İst.: Doğan Kitap, 2005
- Eleştirinin Sis Çanı, İst.: Can, 2008
Deneme:
- Futbol ve Biz, İst.: Can, 2000.
Derleme:
- Türk Yazınından Seçilmiş Kısa Öyküler, İst.: Adam, 1992
- Türk Yazınından Seçilmiş Aşk Öyküleri, İst.: Adam, 1993
- Türk Yazınından Seçilmiş Hayvan Öyküleri, İst.: Adam, 1993
- Fethi Naci’ye Armağan, İst.: Oğlak, 1997
- Öykülerde İstanbul, İst.: Türkiye İş Bankası, 2000
- Dikkat Kırılacak Eşya, İst.: Günışığı, 2007
- Ay’ı Boyamak, İst.: Günışığı, 2007
- Öykünün Şimdiki Zamanı, İst.: Notos, 2007.
KAYNAKÇA: BF (14 Mayıs 1999); Necatigil, İsimler, 173; Kurdakul, Sözlük (1999), 315.