HAYATI
Yazar ve şair. Asıl adı Ebuhayr Mehmet’tir. 1470’te Amasya’da dünyaya geldi. 1513’te Bursa’ya götürülürken Eğriöz’de boğdurularak öldürüldü. Bursa’da Orhan Gazi Türbesi’nin avlusunda toprağa verildi. II. Beyazıt’ın oğludur.
Çocukluğunu dedesi Fatih Sultan Mehmet’in yanında geçiren Korkut, ilköğrenimini sarayda gördü. 1481’de Fatih Sultan Mehmet’in vefat etmesi üzerine, babası Amasya’dan gelinceye kadar on yedi gün saltanat kaymakamlığı yaptı. Beyazıt tahta çıkınca da Amasya’ya döndü. 1491’de getirildiği Saruhan valiliğinden, 1502’de Antalya sancağına gönderildi. 1509’da kardeşler arası saltanat çekişmelerinin arttığını görünce huzur içinde yaşamak amacı ile Mısır’a gittiyse de aradığı huzuru bulamayacağını anlayarak 1511’de geri döndü. Ek olarak Alanya’nın kendisine verilmesini yeterli bulmayarak buranın havasının kendisine iyi gelmeyeceğini ileri sürdü ve Aydın’a gönderilmesini istedi. Kardeşlerine daha iyi davrandığından yakınarak ansızın Antalya’dan ayrılıp Saruhan’a hareket etmesi de aynı yıla rastlar. Bu sırada küçük kardeşi Selim de (Yavuz Sultan Selim) Rumeli’ye geçmişti. Yavuz’un tahtı ele geçireceğini anlayan ve onu tutmayan bazı paşalar Korkut’a haber gönderdi ve Korkut’u İstanbul’a çağırdılar; ancak yeniciler kendisine gereken saygıyı gösterip Yavuz’u padişah olarak istediklerini söylediler. Tahta çıkan Yavuz Sultan Selim, Midilli adasını da ekleyerek Saruhan sancağını Korkut’a bıraktı. Ama onun saltanatı için tehlikeli olacağını hesapladı ve av bahanesi ile ansızın Manisa’ya yürüdü, sarayını sardı. Korkut sadık adamı Piyale ile birlikte kaçıp Bergama yakınlarında bulunan bir mağaraya saklandı. Kısa bir süre sonra yakalanan Korkut, yolda boğduruldu.
İyi bir öğrenim görerek yetişen Korkut’un sarayı bilginlerin, şairlerin, sanatçıların toplandığı bir kültür merkezi görünümdedir. Kendisinin de İslami ilimler konusunda önemli bir alim olduğu, Harimi mahlası ile şiirler yazdığı, yazı sanatı ve musiki ile yakından ilgilendiği bilinmektedir. Korkut’un, ayrıca “Gıda-yı Ruh” adlı bir saz icat ettiği de (Sehi Tezkiresi) biliniyor. Mısır’a gideceği zaman dilinden düşürmediği şu beyiti:
“Tac ü kabayı terk idüp üryan olayım bir zaman
Gurbette seyran eyleyüp mihman olayım bir zaman”
sıradan bir şair olmadığını gösterir. Bursalı Mehmet Tahir, Harimi mahlası Ferhad ü Şirin mesnevisinin ona ait olabileceğini ileri sürmektedir. Fıkıh, tasavvuf ve ahlakla ilgili yazıları ise Arapçadır.
ESERLERİ
- Kitâb bi-ḥalli işkâli’l-efkâr fî ḥilli emvâli’l-küffâr
- Vesîletü’l-aḥbâb ʿalâ vechi’l-îcâz
- Daʿvetü’n-nefsi’ṭ-ṭâliḥa ile’l-aʿmâli’ṣ-ṣâliḥa
KAYNAKÇA: I. Bayezid’in Oğullarından Sultan Korkut”, TTK Belleten, XXX/120 (1966), s. 539-601; Şehabeddin Tekindağ, “Korkud Çelebi ile İlgili İki Belge”, BTTD, III/17 (1969), s. 36-42; a.mlf., “Bayezid’in Ölümü Meselesi