HAYATI
XIX. yüzyıl divan şairlerinden. 1832’de Diyarbakır’da dünyaya geldi. 1891’de Mardin’de hayatının kaybetti ve burada toprağa verildi. Asıl adı Mehmed Sa’îd Paşa’dır. Şiirlerinde Sa’îd mahlasını kullandı. Babası Dîvan Efendisi-zâde şair Süleyman Nazîf, dedesi de şair İbrâhim Cehdî’dir. Dîvan Efendisi-zâde sanıyla tanındı. Çok erken bir yaşta babasını kaybeden Sa’id Paşa, eğitimini Diyarbakır’da tamamladı. Daha sonra pek çok devlet hizmeti görevinde bulundu. Son görev yeri Mardin oldu.
Devrinin Divan şairlerinden biri olan Diyarbakırlı Sa’id Paşa’nın henüz Diyarbakır Vilayeti Mektupçusu Sa’id Efendi iken basılmış bir şiir kitabı vardır. 1871’de yayımlanan ve Mecmu’a-i Eş’ar-ı Sa’id adını taşıyan bu kitap, eski tarzda yazılmış tevhit, naat, gazeller, tahmisler ve kıtalarla doludur. Diğer şairlerde enerjik bir ruh, canlı ve kuvvetli bir dil olmakla beraber fazla üstün bir evsafı yoktur. Döneminin orta derece şairlerinden biri olarak kabul edilir.
ESERLERİ
- Divan
- Diyarbakır Târihi
- Encümen-i Şu’arâ
- Hülâsa-i Mantık
- İlm-i Hesâb-ı Âşârî
- Mîzânü’l-Edeb
- Mir’ât-ı Sıhhat
- Mir’âtü’l-İber
- Nuhbetü’l-Emsâl
- Tabsıratü’l-İnsân
ESER ÖRNEKLERİ
I
Sen usandırma eli el de usandırmaz seni
Hilekarlık eyleme kimseye dolandırmaz seni
Dest-i a’dadan soğuk su içme kandırmaz seni
Korkma düşmandan ki ateş olsa yandırmaz seni
Müstakim ol Hazret-i Allah utandırmaz seni
II
Gönlümün hissesi bülbül gibi efgan olsun
Tek o gonçe-dehenin lebleri handan olsun
Biz her an ağlayalım kendisi şadan olsun
Lutfu varsın da hep ağyara firavan olsun
Bize cevreylemesi kendisine şan olsun
III
Kendim yanarım aşk ile gayre zararım yok
Ser-tâ-be-kadem âteşim ammâ şererim yok
Yâri ararım devr ederek hâne-be-hâne
Yâr ise benim hâneme gelmiş haberim yok
Bir sırr-ı hafî rûhumu almış yed-i zabta
Zâhirdeki ârâyiş-i hüsne nazarım yok
Etmez bu şu’ûnun bana te’sîr gumûmı
Mir’ât-ı tecellî-i Hudâ’yım kederim yok
Baş eğmemişim kimseye dünyâ içün aslâ
Dünyâda Sa’îd anın içün derd-i serim yok
KAYNAKÇA: Ali Emîrî (1328). Tezkire-i Şu’arâ-yı Âmid. İstanbul, Beysanoğlu, Şevket (1997). Diyarbakırlı Fikir ve Sanat Adamları. C. II. Ankara: San Matbaası, Bursalı Mehmed Tahir (1333). Osmanlı Müellifleri. C. II. İstanbul.
