HAYATI
Edebiyat tarihçisi. 1899’da Bursa’da dünyaya geldi. 25 Nisan 1946’da İstanbul’da hayatını kaybetti. Üsküdar Karacaahmet’ Mezarlığı’nda toprağa verildi. Tam adı Hüseyin Sadettin Nüzhet Ergün’dür. Şeyh Hüseyin Sadettin ve Sadettin Nüzhet imzalarını da kullanmıştır. Sadiye Hanım ile Yemen’de ölen Kolağası Ali Bey’in oğludur.
İlk ve orta öğrenimini Üsküdar’da İttihat ve Terakki İlkokulu ve Üsküdar Sultanisi’nde tamamlayan Sadettin Nüzhet Erun, Darülfünun Edebiyat Fakültesi’nden mezun oldu. Üsküdar’daki Hallaç Bana Dergahı şeyhi olan dayısının vefatı üzerine ailedeki tek erkek çocuk olduğu için henüz sekiz yaşındayken tekke şeyhliğine getirildi. 1921’de Meşihat Dairesi’nde yapılan sınavı geçerek tekke şeyhliğini fiilen üstlendi. 1925’te tekke ve zaviyelerin kapatılmasından sonra Konya Erkek ve Kız Öğretmen okullarında, Erenköy Kız ve Kadıköy Erkek liselerinde edebiyat öğretmeni olarak çalıştı. Arkeoloji Müzesi Kütüphanesi’nde görev yaptı. 1943’te atandığı Beyazıt Devlet Kütüphanesi müdürlüğü görevindeyken Validebaşı Prevantoryumu’nda veremden hayatını kaybetti.
Sadettin Nüzhet Ergun, edebiyat dünyasına gençlik yıllarında Milli Mecmua’da çıkan şiirleriyle girdi. Öğretmenliğe başladıktan sonra edebiyat tarihi üzerine çalışan yazar halk şiirinden divan şiirine ve çağdaş Türk edebiyatçılarına kadar geniş bir çerçevede yazmasına karşın, sonraları giderek halk edebiyatı ve şiiri üzerine yoğunlaştı. Çok sayıda şair ve yazarın eserlerini yayımladı. Çalışmalarında yorumdan çok şair ve yazarların çalışmalarının doğru basımlarına ve belgelendirmelerine önem verdi. Birçok eserin Latin harfleriyle yeniden basımını gerçekleştirdi. En öneli yapıtı sayılan “Türk Şairleri”’nde önem sıralaması yapmaksızın bütün şairlere yer verdiyse de bu çalışmasını tamamlayamadan hayatını kaybetti.
ESERLERİ
İnceleme:
- İlm-i Tasavvuf, İst.: Kader Mtb., 1341/1922
- Konya Vilayeti Halkiyat ve Harsiyatı, (Mehmet Ferit ile) Konya: Konya Vilayet Mtb., 1926
- Halk Şairleri 1. Kitap, Konya: Erkek Muallim Mektebi, 1927
- Halk Şairleri 2. Kitap: Karacaoğlan, Konya: Erkek Muallim Mektebi, 1927
- Halk Şairleri 3. Kitap: Gevherî, İst.: Ahmet Kâmil Mtb., 1928
- XVII. Asır Saz Şairlerinden Pir Sultan Abdal, İst.: Türkiyat Enstitüsü, 1929
- Bektaşi Şairleri, Ank.: Maarif Vekâleti, 1930
- Tanzimata Kadar Muhtasar Türk Edebiyatı Tarihi ve Numuneleri, İst.: Sühulet Kitaphanesi, 1931
- XVII. Asır Saz Şairlerinden Âşık, İst.: Sühulet Kitaphanesi, [1931]
- XIX. Asır Saz Şairlerinden Hengamî, İst.: Sühulet Kitaphanesi, 1932
- Mevlana, İst.: Kanaat Ktp., 1932
- İstanbul Meşahirine Ait Mezar Kitabeleri, İst.: Remzi, 1932
- Şeyh Galip, İst.: Kanaat Ktp., 1932
- Necati: Hayatı ve Eserleri, İst.: Kanaat Ktp., 1932
- XIX. Asır Saz Şairlerinden Beşiktaşlı Gedaî, İst.: Sühulet Kitaphanesi, [1933]
- XVII. Asır Saz Şairlerinden Kuloğlu, İst.: Sühulet Kitaphanesi, [1933]
- XIX. Asır Saz Şairlerinden Şileli Sururî, İst.: Sühulet Kitaphanesi, [1933]
- Sabuhî: Hayatı ve Eserleri, İst.: Kanaat Ktp., 1933
- XVII. Asır Saz Şairlerinden Kâtibî, İst.: Sühulet Kitaphanesi, [1933]
- Rami Paşa: Hayatı ve Eserleri, İst.: Kanaat Ktp., 1933
- Fehim: Hayatı ve Eserleri, İst.: Kanaat Ktp., 1933
- Şeyhislâm Bahayî: Hayatı ve Eserleri, İst.: Kanaat Ktp., 1933
- Samih Rifat: Hayatı ve Eserleri, İst.: Sühulet Kitaphanesi, 1934
- Cenap Şehabettin: Hayatı ve Seçme Şiirleri, İst.: Yeni Şark Ktp., 1934
- Edebiyat ve Edebiyat Tarihi Özü, İst.: İnkılâp Kitaphanesi, 1935
- Baki, Hayatı ve Şiirleri: Divan, İst.: Sühulet Kitaphanesi, 1935
- Âşık Ömer: Hayatı ve Şiirleri, İst.: Sühulet Kitaphanesi, 1935
- Karacaoğlan: Hayatı ve Şiirleri, İst.: İkbal Kitaphanesi, 1935
- Ali Nihat: Hayatı ve Eserleri, İst.: Sühulet Kitaphanesi, 1937
- Aka Gündüz: Hayatı ve Eserleri, İst.: Cumhuriyet Kitaphanesi, 1937
- Ali Canip: Hayatı ve Eserleri, İst.: Cumhuriyet Kitaphanesi, 1937
- Halk Edebiyatı Antolojisi, Ank.: Maarif Vekâleti, 1938
- Namık Kemal’in Şiirleri, İst.: İnkılâp Kit., 1941
- Bektaşi Edebiyatı Antolojisi: Bektaşi Şairleri ve Nefesleri, İst.: Maarif Kitaphanesi, 1941
- Türk Musikisi Antolojisi, 2 c., İst.: İÜEF, 1942
- Hatayi Divanı: Şah İsmail Safevi: Edebi Hayatı ve Nefesleri, İst.: Maarif Kitaphanesi, 1946
- On Dokuzuncu Asırdan Beri Bektaşi-Kızılbaş Alevi Şairleri ve Nefesleri, İst.: Maarif Kitaphanesi, 1957
KAYNAKÇA: İbnülemin, Şairler, III, 1574-1576; Yazar, 381-382; Gövsa, 117; R. E. Koçu, “Ergun (Hüseyin Sâdeddin Nüzhet)”, İSTA, IX, 5178-5179; B. N. Şehsuvaroğlu-M. Gökmen, Sadettin Nüzhet Ergun, İst., 1976; Necatigil, İsimler, 148; “Ergun, Sadeddin Nüzhet”, TDEA, III, 66-67; Karaalioğlu, 98; E. Bektaş, “Ergun, Sadettin Nüzhet”, DİA, XI, 299-301.