HAYATI
Öykücü, senaryo yazarı. 3 Mart 1940’da nüfus kaydı ile 1938’de) Mersin’e bağlı Aslanköy’de dünyaya geldi. Çiftçi Tahir Şahin ile Şakire Hanım’ın oğludur.
İlkokulu köyünde okuyan Osman Şahin, ortaöğrenimini Dicle Köy Enstitüsü’nde tamamladı. Siverek’te ve Fırat yöresinde öğretmenlik yaptı. Sonraki yıllarda Gazi Eğitim Enstitüsü Beden Eğitimi Öğretmenliği Bölümü’nden mezun olan yazar, ortaokul öğretmeni olarak çalışmaya başladı. 22 yıl beden eğitimi öğretmeni olarak Malatya, İzmit, Karamürsel, İstanbul ve Arsin liselerinde görev yaptı. 1980’deki askeri darbeden sonra Trabzon’un Arsin ilçesine sürgün edilerek emekli edildi. Edebiyat dışında aktif olarak sporla ilgilendi; lisanslı olarak futbol, voleybol, basketbol, atletizm, eskrim, dağcılık, yüzme, okçuluk, izcilik ve jimnastik sporlarıyla uğraştı. Kamp müdürlüğü yaptı.
Osman Şahin’in ilk öyküsü (“Kırmızı Yel”) 1971’de Cumhuriyet gazetesinin “Kültür-Sanat” ekinde yayımlandı. Yazarın sonraki yıllarda ürünleri Cumhuriyet Kitap, Varlık, Papirüs, Yaşasın Edebiyat, Gösteri, Kıyı, Evrensel Kültür gibi pek çok dergide yer aldı. Toplumcu gerçekçi anlayıştaki yapıtlarında, genellikle çocukluğunun geçtiği Toroslar’ın ve Fırat yöresi insanlarının yaşam serüvenlerini çarpıcı olaylar içerisinde ve yerel bir dille anlattı. Konularını Doğu ve Güneydoğu Anadolu’nda seçtiği öykülerinde toplumsal gerçekliğin çarpıcı görünümlerinden yararlanarak feodal ilişkilerin ezdiği insanları anlattı. Başlangıçta yerel dil özelliklerine dayalı bir anlatımı benimseyen Osman Şahin, daha sonra ortak yazı diline yöneldi.
TYS, PEN Yazarlar Derneği, Ankara Edebiyatçılar Birliği ve Kadıköy Atatürkçü Düşünce Derneği üyesi olan Osman Şahin, Kırmızı Yel ile TRT 1970’te Sanat Ödülleri Yarışması Öykü Büyük Ödülünün, Ağız İçinde Dil Gibi ile 1980’de Nevzat Üstün Öykü Ödülünün ve Selam Ateşleri ile 1992’de Ömer Seyfettin Öykü Ödülünün ve 1994’te Sait Faik Abasıyanık Hikâye Armağanının sahibi oldu. Yazar, ayrıca Mahşer ile 1998’de Yunus Nadi Öykü Ödülüne, 1997’de 9. Uluslararası Ankara Film Festivali Aziz Nesin Emek Ödülüne, 1999’da 36. Antalya Film Festivali Yaşam Boyu Altın Portakal Onur Ödülü’ne, 1999’da Truva Kültür ve Folklor Derneği Onur Ödülüne ve 2009’da Mersin Kenti Edebiyat Ödülüne layık görüldü. Osman Şahin, bunların dışında 2010’da 40. Sanat Yılı Ödülünü, 2012’de SİYAD Sinema Yazarları Derneği Onur Ödülünü ve 2016’da 23. Adana Film Festivali Onur Ödülünü aldı.
OSMAN ŞAHİN’LE
-Öykülerinizden öyle anlaşılıyor ki, oldukça zengin bir malzeme birikiminiz var. Sizce bu nereden ileri geliyor?
-Az önce çocukluğumun Toroslarda geçtiğinden söz etmiştim. Öğrencilik-öğretmenlik dahil, ömrümün on üç – on dört yılının da Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da geçtiğini belirtmeliyim. Bu yaşam bende unutulmaz izler bıraktı. O yöre insanlarının dilini, töresini, yaşayışlarını, her türlü değer ve kültürlerini tanıma olanağı verdi. Acı tatlı bir takım olaylara tanık oldum. Ayrıca, gözlem ve duygularımı tazelemek için hikayelerime kaynaklık eden yörelere gezi yaptığım oldu. Bu tür gezilerde hoşlandıklarımdan biri de, yaşlı insanlarla ilişki kurup, onları konuşturmak. Bu bende apayrı bir tutku nedense. Anlattıkları olayların, masal ve hikayelerin yıllardır ağızdan ağıza bir dil akıntısında, her türlü fazlalıktan arınmış olarak karşıma çıktığını gördüm. Anlaşılırlığı olan, birtakım doğan güzellikleri olan bir dildi bu. O ihtiyarların her biri kendi dünyalarının birer anlatıcısı, yaşayan bir Dede Korkut’tur bence. Bu tür deyişlerde ağızlarından çıktığı gibi sıcağı sıcağına dinlediğim deyim ve sözcüklerin sayısı belki binleri aşar. Yeri geldi birçoğuna öykülerimde yer verdim. Sanırım o sözünü ettiğiniz zengin birikim buradan ileri geliyor”. (Öykü dergisi, s:2, 1975)
ESERLERİ
Öykü:
- Kırmızı Yel, İst.: Asya Mtb., 1971
- Acenta Mirza, İst.: Cem, 1974
- Ağız İçinde Dil Gibi, İst.: Cem, 1980
- Acı Duman, İst.: Cem, 1983
- Kolları Bağlı Doğan, İst.: Cem, 1988
- Ay Bazen Mavidir, İst.: Cem, 1989
- Başaklar Gece Doğar, İst.: Cem, 1991
- Selam Ateşleri, İst.: Kaynak, 1993
- Yeraltında Uçan Kuş, İst.: Kaynak, 1998
- Mahşer, İst.: Can, 1998
- Kanatları Yamalı Kuş, İst.: Kaynak, 1999
- Bütün Öyküleri I-II, İst.: Cumhuriyet, 1999
- Ölüm Oyunları, İst.: Can, 2002
- Sonuncu İz, İst.: Can, 2007
Belgesel Roman:
- Fırat’ın Sırtındaki Kan: Bucaklar, İst.: Kaynak, 1995
Çocuk Kitabı:
- Kıral Eli, İst.: Arkadaş, 1979
- Geloş Dağı Efsanesi, İst.: Kaynak, 1996
- Güneş Harfleri, İst.: Özyürek, 1999
- Güney Arısı, İst.: Özyürek, 2008
- Katuna’da Dokuz Ay, İst.: Günışığı, 2009
- Senaryo: Ayna, İst.: Afa, 1984
- Kan, İst.: Kaynak, 1985
Röportaj:
- Son Yörük, İst.: Kaynak, 1992
Derleme:
- Anadolu Bilmeceleri: Su Kurusu, İst.: Kaynak, 1996
- Saçlı Yılan ile Selvihan, İst.: Turkuvaz, 2008
Deneme-İnceleme:
- Geniş Bir Nehrin Akışı: Yaşar Kemal, İst.: Can, 2004
- Ateş Yukarı Doğru Yanar, İst.: Berfin, 2004
KAYNAKÇA: BF (26 Ağustos 1999); Necatigil, İsimler, 339-340; Karaalioğlu, 742; Kurdakul, Sözlük, 561; Özkırımlı, TEA, IV, 1063; A. F. Bilir, “ ‘Selam Ateşleri’ Aydınlığında Osman Şahin’le Söyleşi”, Evrensel Kültür, S. 22 (Ekim 1993); G. Demiray, Cumhuriyet Kitap, S. 309 (1995); Y. Cıbıroğlu, Cumhuriyet Kitap, S. 415 (29 Ocak 1998); A. F. Bilir, Cumhuriyet Kitap, S. 436 (25 Haziran 1998); O. Şahin, Cumhuriyet Kitap, S. 435 (18 Haziran 1998); F. Andaç, Cumhuriyet Kitap, S. 460 (10 Aralık 1998); Hazar, 41-43; “Osman Şahin ile Tele-Röportaj”, Cumhuriyet Kitap, S. 519 (27 Ocak 2000).