HAYATI
Dilbilimci ve kültür tarihçisi. 1883’te Malatya’ya bağlı İmrun köyünde dünyaya geldi. 5 Temmuz 1961’de İstanbul’da yaşama veda etti. Köyünde çiftçilik yapan babası Ali Efendi, ticaret maksadıyla birçok yeri dolaştıktan sonra İstanbul’a yerleşerek bir kahvehane açmıştı.
Osman Nuri Ergin, Zeyrek Rüştiyesi’nde başladığı ortaöğrenimini Darüşşaffaka’da tamamladı. 1901’de buradan mezun olan Ergin, İstanbul Şehremaneti (Belediyesi)’nde memur olarak çalışmaya başladı. 1901-04 yılları arasında medrese derslerine devam etti. 1904’te girdiği İstanbul Dârülfünunu (Üniversitesi) Edebiyat Fakültesi’ni birincilikle bitirdi (1907).
Kitapçı ya da kütüphaneci olmak istediğini dile getiren Osman Nuri Ergin, yaşam şartları elvermediği için hayatın boyunca yazarlık, matbaacılık ve memurluk yaptı. Daha sonra öğretmen olarak çalışmaya başladı. Dârüşşafaka ve Vefa Lisesi’nde tarih, Amerikan Kız Koleji’nde ticaret ve dil derslerini okuttu. Belediye Zâbıta Memurları Okulu ile Polis Meslek Okulu’nda belediyecilik, kanun ve yönetmelikler, halk için açılan gece okullarında da Türkçe, edebiyat, felsefe, sosyoloji, tarih ve belediye bilgileri dersleri verdi. 1947’de İstanbul Öğretmenler Yardımlaşma Birliği hizmetlerinden dolayı kendisini fahrî üyeliğe seçti.
Osman Nuri Ergin’in yaşamı boyunca sürdürdüğü yazın hayatında pek çok makale kaleme aldı. Bu eserleri İstanbul Şehremâneti Mecmuası, Tarih Dünyası Dergisi, Resimli Tarih Mecmuası, Siyasî İlimler Dergisi, Demiryolları Dergisi, Adliye Ceridesi, İller ve Belediyeler Dergisi, Türk Tıp Tarihi Arkivi, Sebîlürreşâd, Hayat ve İslâm ansiklopedilerinde, Cumhuriyet, Tan, Hürriyet, Dünya ve Vakit gibi pek çok dergi ve gazetede yer aldı.
ESERLERİ
- Mecelle-i Umûr-ı Belediye (5 cilt, 1912-22)
- Türkiye’de İlk Halk Mektebi (1927)
- İstanbul Şehreminleri (1928)
- Cumhuriyet ve İstanbul Mahallî İdaresi (1933)
- İstanbul Şehir Rehberi (1934)
- Türkiye’de Şehirciliğin Tarihî İnkişafı (1936)
- İbn-i Sina Şahsiyeti ve Eserleri Hakkında Tetkikler (1936)
- Türk Tarihinde Evkaf – Belediye ve Patrikhaneler (1937)
- Bibliyografya: İlm-i Ahvâl-i Kütüp (1937)
- Muallim M. Cevdet’in Hayatı – Eserleri ve Kütüphanesi (1937)
- İstanbul’da 5 Asırlık İmar ve İskân Hareketleri (1938)
- İstanbul Tıp Mektepler – Enstitüleri ve Cemiyetleri (1940)
- Türkiye Maarif Tarihi (5 cilt, 1939-43)
- Dr. Süheyl Ünver Bibliyografyası (I-II, 1941-52)
- Balıkesirli Abdülaziz Mecdi’nin Hayatı ve Şahsiyeti (1942)
- Fatih İmareti Vakıyesi (1945)
- İslâmda Temellük ve Tasarruf Hakkının Dokunulmazlığı (1949)
- Fâtih’in Hoşgörürlüğü (1953)
- İbn Sina Bibliyografyası (1956).
KAYNAKÇA: M. Orhan Durusoy / İstanbul Belediye Kütüphanesi Alfabetik Katalogu (I, s. VI-XVI, 1953, Osman Nuri Erginin Eserleri (1961), Bedi N. Şehsuvaroğlu / Tıp ve İlimler Tarihimizden Portreler: Osman Nuri Ergin (1958), A. Süheyl Ünver / “Osman Ergin: Çalışma Hayatı ve Eserleri” (TTK Belleten, XXVI/101 (1962), İhsan Işık / Yazarlar Sözlüğü (1990, 1998)