HAYATI
Şair, senaryo yazarı, film yönetmeni ve oyuncu. 12 Aralık 1918 günü İstanbul’da dünyaya geldi. 11 Nisan 1989’da Berlin’de yaşama veda etti. Nesibe Hanım ile Mustafa Murat Bey’in oğludur. 1935’de Konya Askeri Ortaokulunu, 1938’de İstanbul Haydarpaşa Lisesi’ni bitirdi. 1938-40 yılları arasında İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde, 1943-44 arasında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nde okudu. Her iki fakülteyi de bitiremedi. Öğretmenlik, Tasvir-i Efkar gazetesinde muhabirlik, düzeltmenlik ve bir süre de pilotluk yaptı. İstanbul Büyük Şehir Belediyesi Hukuk İşleri’nde çalıştı. 1946’dan itibaren sinema alanında çalıştı. Yönetmenlik, senaryo yazarlığı ve oyunculuk yaptı. Başarılı filmler ortaya koydu. “Kanlı Para” adlı filmi ile oyuncu ve yönetmen olarak üç sinema ödülü birden kazandı. 1947’de Resimlendirilmiş Şiirler Sergisi’ni açtı. 1980’de Berlin’e yerleşti ve ölümüne kadar Berlin’de yaşadı.
Orhon Murat Arıburnu’nun ilk ürünü 1936’da Edebiyat dergisinde yayımlandı. Daha sonra şiirleri ServetiFünun-Uyanış, Yeni Ses, İşte, Genç Nesil, Edebiyat Dünyası, Gün, Varlık, Kaynak, Yeditepe, Küçük Dergi ve Yenilik gibi dergilerde yer aldı. Yeni şiir (Garip ya da Birinci Yeni) hareketinin öncü isimlerinden biri olan Arıburnu, genellikle, toplumsal taşlama öğelerinin ağır bastığı kısa şiirlerinde zengin ve değişik buluşları ile dikkatleri üzerine çekti. Şiirleri, birkaç dize ya da dörtlükten oluşan kısa esprili, dil oyunlarından meydana geldi.
1968-1971 döneminde Türk Edebiyatçılar Birliği genel sekreterliği ve Türkiye Sanatçılar Birliği ikinci başkanlığı yapan Orhon Murat Arıburnu, “Kanlı Para” filmi ile 1953’de Türk Film Dostları Derneği’nin Birinci Türk Fil Festivali’nde En İyi Yönetmen Ödülü’nün sahibi oldu. Vefat ettiği 1989 yılından sonra meslektaşı Hüseyin Alemdar tarafından adına, şiir, sinema ve fotoğraf dallarında her yıl verilmek üzere Arıburnu Ödülleri kondu.
ESERLERİ
ŞİİR:
- Kovan (1940’da)
- Bu Yürek Sizin (1982’de)
- Buruk Dünya (toplu şiirleri, 1985’de)
- Yaşadıkça I (Seçme Şiirler- haz. Hüseyin Kıvanç, 2002’de)
OYUN:
- İnsan Gürültüye Gitmese (1972’de).
KAYNAKÇA: Mehmet Nuri Yardım / Edebiyatımızın Güleryüzü (2002’de), TBE Ansiklopedisi (2001’de), Behçet Necatigil / Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü (18. bas. 1999’da), Şükran Kurdakul / Şairler ve Yazarlar Sözlüğü (gen. 6. bas. 1999’da), Gültekin Emre / Orhon Murat Arıburnu-Yaşadıkça I (Varlık Kitap, Temmuz 2003’de).