HAYATI
Şair ve edebiyat tarihçisi. 1902’de İstanbul Çatalca’da dünyaya geldi. 18 Ağustos 1968 günü İstanbul, Küçüksu’da yaşama veda etti. Kandilli’de aile mezarlığına defnedildi. Düyun-ı Umumiye memurlarından Halil Hilmi Bey ile Mehmet Hıfzı Bey’in kızı Ayşe Nazmiye Hanım’ın oğludur.
Necmettin Hilal Onan İstanbul’da Koska mahalle mektebinde, Burhanı Terakki’de, Çatalca İptidaisi’nde Bakırköy Numune rüştiyesinde okuduktan sonra ortaöğrenimini Vefa Sultanisi’nde tamamladı. Bir süre Güzel Sanatlar Akamdemisi’ne devam etti. Daha sonra Darülfünun’da açılan sınavı kazanarak Darülfünun Edebiyat Bölümü’nde öğrenim görmeye başladı. Burada Cenap Şahabettin, Fuad Köprülü, Ferit Kam, Yusuf Şerif, Yahya Kemal, Hüseyin Daniş gibi edebiyatçılardan dersler aldı. 1919’da İstanbul’un işgalinin ardından öğrenimini yarıda bırakarak Ankara’ya geçti ve burada zabit vekili oldu. Milli Mücadele’nin ardından yeniden İstanbul’a döndü ve yarıda bıraktığı eğitimini tamamladı. İzmir Amerikan Koleji, İzmir Erkek Lisesi, İzmir Erkek Lisesi ve Adana Erkek Öğretmen Okulu’nda edebiyat derslerini okuttu. Maarif Vekaleti müfettişliği ve Yüksek Öğretim genel müdürlüğü yaptı. Ankara Üniversitesi DTCF’de Eski Türk Edebiyatı Profesörü olarak dersler verdi. 1959’da üniversitedeki görevinden kendi isteği ile emekliye ayrıld.
Edebiyat yaşamına şiir ile başlayan Necmettin Halil Onan’ın ilk şiirleri Mütareke döneminde Nedim dergisinde yayımlandı. Sonraki yıllarda hece ölçüsü ile kaleme aldığı şiirleri Servet-i Fünun, Kitaplar, Dergah, Hayat, Milli Mecmua ve Anadolu Mecmuası gibi pek çok dergide yer aldı. Şiirlerinde daha çok doğa, sevgi, yurtseverlik gibi konuları sade bir dil ile işledi. Onan’ın son dönem ürünlerinde Yahya Kemal Beyatlı etkisi görüldü. 1932 yılından sonra yazdığı şiirler kitaplaşmadı.
Necmettin Halil Onan, bazı manzum eserler kaleme almışsa da gerek bu manzum eserlerin, gerek yabancı bazı okulların etkisini belirtmek üzere Vakit gazetesinde tefrika ettiği “İşleyen Yara” adlı romanını kitap halinde yayımlamadı. Onan’ın 1928’de iki cilt halinde yayımladığı Dil Bilgisi adlı bir gramer kitabı bulunduğu gibi, liselerde okutulmak üzere “İzahlı Divan Şiiri Antolojisi” adlı bir antoloji kitabı da yayımlanmıştır.
ESERLERİ
ŞİİR:
- Çakıl Taşları (1927)
- Bir Yudum Daha (1931)
ROMAN:
- İşleyen Yara (roman, Vakit gazetesinde tefrika edildi, 1931)
ARAŞTIRMA-İNCELEME:
- İzahlı Divan Şiiri Antolojisi (1940)
- Namık Kemal’in Talim-i Edebiyat Üzerine Bir Risalesi (1950)
- Leyla ile Mecnun (Fuzulî’nin ünlü mesnevisi, 1955; tenkitli basımı, 1958)
DİLBİLGİSİ:
- Dilbilgisi (Gramer) (2 cilt, 1928)
- Dilbilgisi (Ahter Onan ile, 1934)
- Dilbilgisi (Avni Başman, Tahir Nejat Gencan, Mithat Sadullah Sander ile, 1966).
KAYNAKÇA: Mehmet Behçet Yazar / Edebiyatçılar Alemi – Edebiyatımızın Unutulan Simaları (yay. haz. Mustafa Everdi, 1999), Behçet Necatigil / Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü (18. bas. 1999), Şükran Kurdakul / Şairler ve Yazarlar Sözlüğü (gen. 6. bas. 1999), Prof. Dr. Şerif Aktaş / Necmettin Halil Onan (Büyük Türk Klâsikleri, c.14, 2002), İhsan Işık / Yazarlar Sözlüğü (1990, 1998) – Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi (2001, 2004) – Encyclopedia of Turkish Authors (2005) – Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2007, 2009) – Ünlü Edebiyatçılar (Türkiye Ünlüleri Ansiklopedisi, C. 4, 2013) – Encyclopedia of Turkey’s Fomous People (2013)
