HAYATI
Öykü yazarı. 6 Mart 1947’de Erzincan’a bağlı Kuruçay köyünde dünyaya geldi. Sulhiye Hanım ile nahiye müdürü Nurettin Kutlu’nun oğludur.
Ortaöğrenimini 1963’te Erzincan Lisesi’nde tamamlayan Mustafa Kutlu, 1968’de Erzurum Atatürk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’nden mezun oldu. Tunceli Lisesi (1969-72) ve İstanbul Vefa Poyraz Lisesi’nde edebiyat öğretmenliği yaptı. Erzurum’da çıkan Adımlar dergisinin yayımına katıldı. 1974’te yayımcılığa başlayan Mustafa Kutlu, Hareket Yayınları ve Hareket dergisinde (1979-82), Dergâh Yayınları’nda yöneticilik, Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi’nde (ikinci ciltten itibaren) yayın yönetmenliği ve madde yazarlığı yaptı. 1990’dan beri Dergâh dergisini yönetiyor. 1986’da Zaman gazetesinde (“Bir Demet İstanbul” başlıklı şehir yazıları), 1995’te Yeni Şafak gazetesinde köşe yazarlığına başladı. TRT-2’de “Pazartesi Hikâyeleri”, Kanal 7’de (Ekrem Işın’la birlikte) “İstanbul Tekkeleri” ve TRT-1’de “Bir Kitabın Hikâyesi: Müzedeki Şiir” programlarını hazırladı.
Mustafa Kutlu’nun ilk öyküsü “O” 1968’de Hareket dergisinde yayımlandı. Sonraki yıllarda ürünleri Adımlar, Hareket, Hisar, Türk Edebiyatı, Düşünce, Yönelişler ve Dergâh gibi dergilerde yer aldı. Öykülerinden “Gönül İşi” (yön. Naci Çelik) TRT’de gösterildi; “Kurtar Beni” (yön. H. Refiğ, 1987) ve “Kapıları Açmak” (yön. O. Sınav, 1992) filme alındı. Mustafa Kutlu, Yoksulluk İçimizde ile 1981’de, Ya Tahammül Ya Sefer ile 1983’te TYB Yılın Hikâyecisi Ödülünün sahibi oldu. Uzun Hikâye ile 2000’de TYB Dil ödüllerine layık görüldü.
Mustafa Kutlu, ilk hikayelerinde romantik bir Anadoluculuk izledi. Bu ürünlerinde daha çok köy ve kasaba insanlarının günlük endişelerini konu aldı. Daha sonra Türkiye’nin kapitalistleşme paralelinde gelişen sanayileşmenin getirmiş olduğu sorunlara eğildi. Bir aşk hikayesi çerçevesinde yaşadığımız hayata İslami bir yorum getirdiği “Yoksulluk İçimizde” adlı yapıtı geliştirdiği hikaye türünün en olgun örneği olduğu belirtildi. Kutlu, bir diğer eseri olan Ya Tahammül Ya Sefer’de ise Türkiye’nin yakın geçmişinin düşünce hareketlerinin muhasebesini yaptı.
Kutlu’nun, eski Türk edebiyatında görülen kıssa geleneğine dayanan öykülerinin her biri, tek başına birer bağımsız kısa öykü olduğu gibi kitap halinde de bir bütün teşkil eder. Yazı ve hikayelerinde İslami düşünce ile geliştirilecek bir sanat görüşünün kuram ve uygulamada temellerini araştıran yazar, son dönem Türk öykücülüğünde gözden kaçırılmış, inanmış insan tipini başarıyla çizen enden öykücülerden biri olduğu kabul edilir.
ESERLERİ
Öykü:
- Ortadaki Adam, İst.: Hareket, 1970
- Gönül İşi, İst.: Hareket, 1974
- Yokuşa Akan Sular, İst.: Dergâh, 1979
- Yoksulluk İçimizde, İst.: Dergâh, 1981
- Ya Tahammül Ya Sefer, İst.: Dergâh, 1983
- Bu Böyledir, İst.: Dergâh, 1987
- Sır, İst.: Dergâh, 1991
- Arkakapak Yazıları, İst.: Dergâh, 1995
- Hüzün ve Tesadüf, İst.: Dergâh, 1999
- Beyhude Ömrüm, İst.: Dergâh, 2001
- Mavi Kuş, İst.: Dergâh, 2002
- Tufandan Önce, İst.: Dergâh, 2003
- Rüzgârlı Pazar, İst.: Dergâh, 2004
- Chef, İst.: Dergâh, 2005
- Menekşeli Mektup, İst.: Dergâh, 2006
- Kapıları Açmak, İst.: Dergâh, 2007
- Huzursuz Bacak, İst.: Dergâh, 2008
- Tahir Sami Beyin Özel Hayatı, İst.: Dergâh, 2009
Anlatı:
- Uzun Hikâye, İst.: Dergâh, 2000
Deneme:
- Şehir Mektupları, İst.: Dergâh, 1995
- Akasya ve Mandolin, İst.: Dergâh, 1999
- Yoksulluk Kitabı, İst.: Dergâh, 2005
İnceleme:
- Sait Faik’in Hikâye Dünyası, İst.: Hareket, 1968
- Sabahattin Ali, İst.: Hareket, 1972
Çocuk:
- Yıldız Tozu, İst.: Erdem, 2007
KAYNAKÇA: BF (13 Nisan 1999); Necatigil, İsimler, 138; Özkırımlı, TEA, III, 780; “Kutlu, Mustafa”, TDEA, VI, 19; Kurdakul, Sözlük, 396; Işık, 398; Necatigil, Eserler, 288-299; G. Aytaç, “Uzun Hikâye”, Cumhuriyet Kitap, S. 538 (8 Haziran 2000); Özgüç, II, 314; III, 38; N. Özcan, K. Aykut, Mustafa Kutlu Kitabı, İst., 2001; N. Tosun, Türk Öykücülüğünde Mustafa Kutlu, İst., 2002; N. Tonga, Mustafa Kutlu ve Yoksulluk İçimizde, İst., 2005; E. Yıldırım, Mustafa Kutlu Hikâyeciliği, Ank., 2007, İhsan Işık / Yazarlar Sözlüğü (1990, 1998) – Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi (2001, 2004) – Encyclopedia of Turkish Authors (2005) – Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2007, 2009) – Ünlü Edebiyatçılar (Türkiye Ünlüleri Ansiklopedisi, C. 4, 2013) – Encyclopedia of Turkey’s Fomous People (2013)
