HAYATI
14 Eylül 1894’te Trabzon’da dünyaya geldi. 10 Aralık 1981’de İstanbul’da hayatını kaybetti. M. U., Kazım Mete ve Kunt Ozan takma isimlerini de kullandı. İslamoğullarından Hurşit Efendi’nin oğludur. İlk ve orta öğrenimini doğduğu şehir olan Trabzon’da tamamladı. 1913 yılında Darulfünun Edebiyat Şubesi’nden mezun oldu. Trabzon Sultanisi’nde yönetici olarak çalıştı. Bu okulda edebiyat ve felsefe derslerini okuttu. 1931 yılında İstanbul Vefa Lisesi’ne öğretmen olarak atandı. Bu sıralarda Pertevniyal, Alman, Notre Dame de Sion ve Saint Benoit liselerinde de dersler verdi. 1942-1950 yılları arasında Maarif müşavirliği ve Maarif müdürlüğü görevlerini yürüttü. 1957 yılında Vefa Lisesi’nde görev yaparken kendi isteği ile emekliye ayrıldı.
Murat Uraz’ın ilk öyküsü “Kayıkçı” 1913 yılında Trabzon’da yayımlanan Meşveret gazetesinde çıktı. Daha sonra yine Trabzon gazetelerinden olan İstikbal gazetesinde mizahi manzumeleri, tarihsel makaleleri yayımlandı. Erzurum Halkevi ve Türk Folklor Araştırmaları dergilerinde inceleme yazıları kaleme aldı. Nur adı ile bir dergi çıkardı. Edebiyat ve Halkbilim konularında bir çok araştırmaya imza attı. Çeşitli edebiyatçıların yaşamı, sanatı ve eserlerini içeren tanıtma kitaplar ile Türk ve Batı edebiyatına ilişkin antolojileriyle adından söz ettirdi.
Halk Edebiyatı Şiir ve Dil Örnekleri adlı eseri konusunda yeni bilgi ve örnekler içeren, kaynak özelliğini bugün de koruyan ilk çalışmaları arasında yer aldı. Türk Edip ve Şairleri ile Resimli Kadın Şair ve Muharrirlerimiz adlı eserleri ile bugün bir çoğu unutulmuş ya da çeşitli sebeplerle önemsenmemiş bir çok şair ve yazarı fazla derinleşmeden tanıtmasıyla bir köprü görevini görmüştür.
ESERLERİ
İNCELEME: Yahya Kemal (Kunt Ozan imzasıyla, 1937), Ahmet Haşim (Kunt Ozan imzasıyla, 1937), Tevk Fikret (Kunt Ozan imzasıyla, 1937), Abdülhak Hamit (Kunt Ozan imzasıyla, 1937), Esat Mahmut (1937), Reşat Nuri (1938), Namık Kemal (1938), Şinasi (1938), Muallim Naci (1938), Recaizade Ekrem (1938), Aka Gündüz (1938), Hasan Ali Yücel (1938), Cenap Şehabettin (1940), Âşık Emrah (1940), Sadri Ertem (1940), Bağdatlı Ruhi (1941), Baki (1941), Ahmet Midhat (1940-41), Ragıp Paşa (1940-41), Seyrani (1942), Nabi (1944), Ahmet Vek Paşa (1944), Şeyhülislâm Yahya (1944), Ziya Paşa (1946), Cervantes ve Don Kişot (1955), Dante ve Petrarca (1955), Euripides ve İphigenie Elektra (1955), Homeros ve Ilyada (1955), Sophokles ve Kral Oidipus-Antigone (1955), Virgilius ve Seneca (1955).
ARAŞTIRMA: Halk Edebiyatı Şiir ve Dil Örnekleri (1933), Türk Adları (1935), Edebiyat ve Türk Edebiyatı Tarihi Hülasası (1940), Vezin ve Kaye (1940), Küçük Mitoloji (Yunan-Roma, 1955), Mevlit ve İzahı (1955), Türk Mitolojisi (1967).
DERLEME: Aşık Sümmani ile Gülperi (1937), Emrah ile Selvi (1937), Kenan ile Lalezar (1938), Babadır ile Mahinur (1939), Orta Okuma Kitaplarında Yazıları Bulunan Şair ve Ediplerin Hayatı (1939), Türk Edip ve Şairleri (4 cilt, 1939-40), Edebiyat Antolojisi (6 cilt, 1938-40), XIII. Asırdan Sonra Avrupa Edip ve Şairleri (1940), Resimli Kadın Şair ve Muharrirlerimiz (1940), Karacaoğlan ile Karakız (1941), Sürmeli Beyle Telli Senem (Kâzım Mete imzasıyla, 1941), Seçme Çocuk Şiirleri (1942), İlâhiler (1942), Nefesler (1942), Bağdad Cengi (1943), Halk Edebiyatı Örneklerinden Koşmalar (1943), Roman Hülasaları (1945), Sümmani’nin Koşmaları ve Şenlik-Sümmani Arasındaki Bağlama ve Nazireler (1953), İstanbul İçin Şiirler (1953), Tevk Fikret ve Kitaplarında Çıkmayan Şiirleri (1959), Vezin-Nazım (1962), Batı Edebiyatından Seçme Özetler (destan, öykü, roman ve tiyatro, 1962), Türk Edebiyatından Seçme Özetler (destan, öykü, roman ve tiyatro, 1962).
ÇEVİRİ: Peçevi Tarihi 1-II (İbrahim Peçevi, 1968-69), Manon Lesko (A. Prevost’tan, 1938).