HAYATI
Divan şairi. 1514’te Ankara’da doğdu. 1593’te İstanbul’da hayatını kaybetti. Asıl adı Bayramzade Zekeriya. İlköğrenimini Ankara’da yaptı. Daha sonra İstanbul’a geldi ve burada dönemin ünlü bilginlerinden ders aldı. Kanuni Sultan Süleyman’ın İran seferi sırasında padişahın maiyetinde bulundu. Edirne ve İstanbul medreselerinde müderrisliğini kadılıklar, Anadolu ve Rumeli kazaskerliği görevleri izledi. 1592’de Bostanzade Mehmet’in yerine kazasker oldu.
ESERLERİ
Şerh-i Hidaye, Tefsir-i Fatiha, Şerh-i Mekavıf gibi dinsen konularda şerhleri, tefsirleri ve haşiyeleri bulunan Meyli’nin Divan’ı basılmadı. İki beyit:
“Yoluma can verene vaslım diriğ etmem demiş
Ger bu ahdinde vefa eylerse canan işte ben
*
Çemende bir dem ey bülbül hezar efsane söylersin
Gülün girmez kulağına niçin yabane söylersin”
ESER ÖRNEKLERİ
DİVAN’DAN
GAZEL I
Çemende bir dem bülbül hezar efsane söylersin
Gülün girmez kulağına niçün yabana söylersin
*
Açarsın zahid-i salusa aşık dildeki razın
Niçün sırr-ı nihan-ı aşkı ol nadana söylersin
*
N’ola Ken’an mihnetde düşersen çah-ı harmana
Varırsın Yusuf-asa vakı’ın ihvana söylersin
*
Rica-yı vasl edüp yalvarımazsın cam-ı la’lün çek
Ayıkla söylemezsem yâre sen mestane söylersin
*
Dedüm kim leblerün vasfında bir rengin gazel dedüm
Dedi hiç bilmezem ey Meyli-i şeydü ne söylersin
GAZEL II
Uralı tab-ı ruhsarun dile ey dilsitan ateş
Eger ah eylesem bir dem tolar iki cihan ateş
*
Gök üzre her gece sanmam görünen yer yer encümdür
Şerar-ı nar-ı ahumdan toluptur asman ateş
*
Yakup kül eyledi aşk ateşi dahi söyünmek yok
Söyünür gerçi kim cana cihanda yer yanan ateş
*
Aceb sahib kerametdür ruhunda zülfi dildarun
Ebed aşk ateşi miskin ana etmez ziyan ateş
*
Firak u derd u hasretde görüp halini Meylinün
Nigara arz içün başdan ayag oldı zeban ateş
KAYNAKÇA: Bilkan Ali Fuat ve Yusuf Çetindağ (2006). Şeyülislâm Şairler. Ankara. Hece Yay. 74, Özsoy, Ülkü (1998). “Şeyhülislam Zekeriyya Efendi ve Yahya Efendi Vakfiyeleri Üzerine”. Journal of Turkish Studies XXII (Hasibe Mazıoğlu Armağanı II): 159-169, Arıkan, Zeki (1988). “Şeyhülislam Zekeriyya Efendi’nin İstanbul Sayımı (985/1577-1578)”. İstanbul Üniversitesi Tarih Araştırma Merkezi Tarih Boyunca İstanbul Semineri 29 Mayıs-1 Haziran 1988 Bildiriler.