HAYATI
Şair ve yazar. 9 Aralık 1941’de İstanbul’da dünyaya geldi. 24 Kasım 2014’te yaşama veda etti. 26 Kasım günü Şakirin Cami’nde kılınan ikindi namazından sonra Karacaahmet Mezarlığı’nda toprağa verildi. Asıl adı Zeynep Melisa Erdönmez olan yazar, 1966’ya kadar Melisa Erdönmez imzasını kullandı. Memur Nimet Hanım ile tersane işletmecisi Mustafa Erdönmez’in kızıdır.
Çamlıca Kız Lisesi’nde başladığı ortaöğrenimini Beyoğlu Ticaret Lisesi’nde bitiren Melisa Gürpınar, daha sonra bir süre İstanbul İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi’nde okudu. Daha sonra girdiği İstanbul Belediye Konservatuvarı Tiyatro Bölümü’nü 1964’te bitirdi. Tiyatro öğrenimine Londra’da devam etti (1965-67). BBC Türkçe Servisi’nde kültür programları ve tiyatro eleştirileri yayımladı. Matbaa yöneticiliği (1969-81), sanat dergisi yöneticiliği (Zeren dergisi, 1962-63), kurs öğretmenliği gibi işlerde çalıştı, amatör ve profesyonel çok sayıda tiyatronun kurucuları arasında yer aldı. 1991-93 arasında TYS’nin genel sekreterliğini yürüttü.
Melisa Gürpınar’ın ilk yazısı (“Köy ve Şehir Romanı”) 1959’da Vatan gazetesinde yayımlandı. Sonraki yıllarda yazı ve şiirleri Yelken, Otağ, Ataç, Varlık, Edebiyat ’81, Gösteri, Milliyet Sanat, Edebiyat-Eleştiri, E, Soyut gibi pek çok dergide yer aldı. Gürpınar şiirlerinde genel olarak bir kendini arayış ve kendisiyle, geçmişle ve çevreyle hesaplaşma temalarında yoğunlaştı; dil alanındaki özgün buluş ve kullanımlarıyla da dikkati çekti. İnsana ilişkin en önemli olayların çoğunu kurcalarken yazı yazma, yaratma eyleminin büyük zorluklarından biri olan “anlatımda yoğunlaşmanın” üstesinden gelmiş, az sözcükle çok şey söylemeyi başarmayı bilmiş (M. Uyguner) bir şair olarak tanındı. Çocukluk anılarını, aile çevresini, insanlarla olan ilişkisini, bu ilişkilerdeki açmazları ve çelişkileri işlediği şiirlerinde kendi iç benliğini an lama çabası içinde olduğu görüldü. Yeni Zaman Eski Hayat adlı oyununda değişime ayak uyduramayan eski İstanbul insanlarını ironik bir dille ele aldı. Bu oyunu ve “Şu Bizim Evliya Çelebi” adlı oyunu İstanbul Belediyesi Şehir Tiyatroları’nda sahnelendi. Melisa Gürpınar, PEN Yazarlar Derneği, Oyun Yazarları Derneği, Uluslararası Eleştirmenler Birliği, BESAM üyesiydi.
ÖDÜLLER
- İstanbul’un Gözleri Mahmur ile 1991 Halil Kocagöz Ödülü
- Yeni Zaman Eski Hayat ile 1994 Avni Dilligil Yılın En İyi Oyun Yazarı Ödülü
- Ada Şiirleri ile 2003 Cevdet Kudret Şiir Ödülü.
ESERLERİ
Şiir:
- Umut Pembeleri, İst.: kendi yayını, 1962
- Yeni Bir Gün Şarkısı, İst.: kendi yayını, 1975
- Gece Yarısı Notları, (şiirsel anlatı) İst.: Edebiyat ’81, 1980
- Ara Beni Sevgilim Sözcüklerin İçinde, İst.: Yazko, 1983
- Yaz Mektupları, İst.: Süreç, 1985
- İstanbul’un Gözleri Mahmur, (şiirsel öyküler) İst.: Can, 1990
- Çocukluğum ve Ölümüm, İst.: Can, 1992
- Salkım Söğütlerin Gölgesinde, (düzyazı şiirler) İst.: Can, 1998
- Her Harf Bir Melek, İst.: Varlık, 1999
- Ada Şiirleri, İst.: Can, 2003
- Küçük Şeyler, İst.: Alkım, 2004
- El Yazısı Yılları, İst.: Turkuvaz Kitap, 2008
Roman:
- Okul Arkadaşım, Ank.: Türkiye İş Bankası, 1998
Deneme-Anı:
- Çamlıca’dan Yeldeğirmeni’ne Rüzgârın Peşinde, İst.: Heyamola, 2009
Çocuk Kitabı:
- Uçup Giden Kent, İst.: Gendaş, 1991
- Kitap Benim Kanadım, İst.: Gendaş, 1998
- Gel Dünyayı Seyredelim, İst.: Can, 2008
Oyun:
- Yeni Zaman Eski Hayat, İst.: YKY, 1993
Öykü:
- Dul Evinde İncesaz, İst.: Gürer, 2008.
KAYNAKÇA: BF (19 Aralık 1999); Necatigil, İsimler, 180; Kurdakul, Sözlük, 301; M. Uyguner, “Şen, Şakrak, Hem Güzeldin”, Cumhuriyet Kitap, 19 Ekim 1990; E. Algan, “Yeni Zaman Eski Hayat”, Varlık, Kasım 1993; “Hüzünlü Bir İstanbul Şarkısı”, Tiyatro Tiyatro, Aralık 1993; B. Tamsöz, Kadın Şairler, Ank., 1994, s. 210-214; M. Aydın, Ne Yazıyor Bu Kadınlar, Ank., 1995, s. 182-184.
