HAYATI
Edebiyat Tarihçisi. 15 Ocak 1935’te Ordu’nun Perşembe ilçesinde bağlı Sarayköy köyünde dünyaya geldi. 11 Temmuz 1987’de Balıkesir’de geçirdiği trafik kazası nedeniyle yaşama veda eden Mehmet Çavuşoğlu, doğduğu köyde toprağa verildi.
İlkokulu Sarayköy’de bitiren Mehmet Çavuşoğlu, Ordu Ortaokulu’ndan sonra Afyon ve Haydarpaşa liselerinde öğrenim gördü. Bir süre İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde okuduktan sonra İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı’na geçti. 1962’de “Yenişehirli Avni Bey” adlı lisans teziyle mezun oldu. 1963’te aynı bölümde asistan olarak çalışmaya başladı. 1966’da “Necatibey Divanı’nın Sistematik İndeksi” başlıklı doktora çalışmasıyla doktor oldu. 1970-71 arasında İngiltere’de Edinburg Üniversitesi Institute for Advanced Studies in the Humanities’den burslu olarak R. Walsh’ın yanında inceleme ve araştırmalarda bulundu. 1973’te “Taşlıcalı Yahya Bey ve Zeliha Mesnevisi” adlı sunuş tezi ile doçent, 1982’de profesör oldu.
Mehmet Çavuşoğlu, 1982-83 öğretim yılında Konya Selçuk Üniversitesi’nde ders verdi. 1984’te Mimar Sinan Üniversitesi’ne geçti ve burada Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’nün kuruculuğunu üstlendi. 1986’da ABD’ye gitti ve Washington Üniversitesi Near Eastern Language and Civilization bölümünde altı ay Walter Andrew ile birlikte çalıştı.
Eski Türk edebiyatında Ali Nihat Tarlan geleneğinin temsilcisi sayılan Mehmet Çavuşoğlu, Divan edebiyatının son metin yorumcularından biri olarak kabul edildi. Çavuşoğlu, öğrencilik yıllarında halk edebiyatı tarzında, divan edebiyatı eğiliminden sonra klasik tarzda aruz ölçüsünü kullanarak şiirler de yazmış, “ebced”le tarih düşürmekte ustalaştı. Mehmet Çavuşoğlu, ayrıca Eski Türk Edebiyatı kürsüsündeki divan edebiyatı dersleri yanında eski edebiyatı çağdaş ölçüleriyle yorumlayan inceleme eserleri yayımladı.
ESERLERİ:
- Necati Bey Divanı’nın Tahlili (doktora tezi, 1971)
- Necati Bey Divanı (seçmeler, 1973)
- Yahya Bey Divan (tenkitli metin, 1977)
- Amrî Divanı (1979)
- Yahya Beyin Yusuf ve Zeliha Mesnevisi (1979)
- Vas Divanı (1980)
- Divanlar Arasında (1981)
- Hayretî Divanı (M. Ali Tanyeri ile, 1981)
- Helâkî Divanı (1982)
- Yahya Bey ve Divanı’ndan Örnekler (1983)
- Zâtî Divanı (1987)
- Hayalî Bey ve Divanı’ndan Örnekler (1987)
- Bâki ve Divanından Örnekler, Üsküplü İshak Çelebi Divan (tenkitli, M. Ali Tanyeri ile, 1990).
KAYNAKÇA: İhsan Işık / Yazarlar Sözlüğü (1990, 1998) – Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi (2001, 2004) – Encyclopedia of Turkish Authors (2005) – Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2007, 2009) – Ünlü Edebiyatçılar (Türkiye Ünlüleri Ansiklopedisi, C. 4, 2013) – Encyclopedia of Turkey’s Fomous People (2013), Nüvit Özdoğru / Milliyet Sanat (Ağustos 1987), Durali Yılmaz / Tercüman (18.7.1987), Cemal Kurnaz / Milli Eğitim (sayı: 87, 1989), Mehmet Kalpaklı / TDV İslâm Ansiklopedisi (c. 8, 1993), Behçet Necatigil / Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü (18. bas. 1999), Şükran Kurdakul / Şairler ve Yazarlar Sözlüğü (gen. 6. bas. 1999), Bakî ve Divânından Örnekler (Kitap Rehberi, Aralık 2001), TBE Ansiklopedisi (2001), Mehmet Nuri Yardım / Edebiyatımızın Güleryüzü (2002)
