HAYATI
1886 yılında Diyarbakır’da dünyaya geldi. 25 Aralık 1939 günü İstanbul’da hayatını kaybetti. Asıl adı Mehmet Samih Fethi’dir. Bazı yapıtlarını M. Turhan, Bedrettin Mümtaz, Halil Rüştü, Samih, S., M.S. imzaları ile kaleme aldı. Sivas eşrafından Ahmet Fethi Bey’in oğludur. Gümülcine ve Vefa idadilerinde öğrenim gördü. Bu süre içinde özel hocalardan Farsça ve Arapça dillerini öğrendi. Babasının vefatı üzerine Sivas’a gitti. Sivas Lisesi’nde tarih ve edebiyat öğretmeni olarak çalıştı. Sivas valisi Reşit Akif Paşa’nın katipliğini yaptı. 1902’de hukuk öğrenimi için yeniden İstanbul’a gitti. İstanbul’da önce belediyede çalıştı. Daha sonra açılan bir sınavda başarı göstererek Üsküdar Lisesi’nde edebiyat öğretmenliği yaptı. Ardından Üsküp Lisesi’ne edebiyat öğretmeni olarak atandı. Buradaki görev süresi sona erince yeniden İstanbul’a geldi. Bazı dergi ve gazetelerde yazı, şiirler yayımladı. Tan, ayrıca Samsun ve Amasya’da tahrirat müdürü, Remadiye ve Yalvaç’ta kaymakam, Kayseri’de mutasarrıf olarak görev yaptı. Son Osmanlı Mebusan Meclisi’nde Sivas Mebusu olarak bulundu.
1922 yılından sonra siyasi ve idari hayatına son vererek hayatını kalemi ile kazanmaya başladı. Cumhuriyet gazetesinde fıkra yazarlığı yaptı; romanlar tefrika etti. Tasvir-i Efkar, Tercüman-ı Hakikat gazetelerinde “S” rumuzu ile, Servet-i Fünun’da Bedrettin Mümtaz takma adıyla ve İçtihat, Rubab gibi dergilerde kendi adı ile yazılar yayımladı. Edebiyat- Cedide tesirinin görüldüğü şiirlerini Hayat Ansiklopedisi’nde yayımladı. Yine Hayat Ansiklopedisi için maddeler kaleme aldı. M. Turhan Tan’ın otuzun üzerinde olan romanlarından bazıları yayımlanmamış, gazete sayfalarında kalmıştır. Döneminin en çok okunan yazarlarından biri olan Tan, daha çok tarihi romanları ile adından söz ettirdi.
ESERLERİ
BAŞLICA ROMANLARI
- Ali Maceralar (1912’de)
- Cehennemden Selam (1928’de)
- Sevinç Han (1931’de)
- Gönülden Gönüle (1931’de)
- Kadın Avcısı (1932’de)
- Üç Ay Yatakta (1934’de)
- Akından Akına (1935’de)
- Cem Sultan (1935’de)
- Timurlenk (1935’de)
- Viyana Dönüşü (1936’da)
- Osmanlı Rasputini Cinci Hoca (1938’de)
- Hürrem Sultan, Saye Sultan, Devrilen Kazan, Cengiz Han (1962’de)
DERLEME:
- Tarihî Fıkralar (1962’de)
KAYNAKÇA: İhsan Işık / Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2. bas., 2009), Mehmet Behçet Yazar / Edebiyatçılar Alemi – Edebiyatımızın Unutulan Simaları (yay. haz. Mustafa Everdi, 1999), TBE Ansiklopedisi (2001).