HAYATI
Şair, çevirmen ve fotoğraf sanatçısı. 15 Mart 1923’te İstanbul’da dünyaya geldi. 1 Kasım 2017’de İsveç’te yaşama veda etti. Kırım kökenli Tatar bir aileden gelir. Emine Devletşah Hanım ile balıkçı Mehmet Muradasıl’ın oğludur.
İlkokulu Feriköy’de okuyan Lütfi Özkök, Vefa Lisesi’nde başladığı ortaöğrenimini Saint Jean d’Arc Koleji ile Taksim Lisesi’nde tamamladı. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Fransız Dili ve Edebiyatı Bölümü’nden mezun oldu. Bir süre Viyana Üniversitesi’nde Germanistik ve Paris Sorbonne Üniversitesi’nde tekstil ve şehir planlama öğrenimini gördü. 1951’de İsveç’e yerleşen Lütfi Özkök, ölümüne kadar burada fotoğrafçılık yaptı ve dönemin önemli isimlerini fotoğrafladı. Dört bölümünden oluşan sanatsal kısa film belgeselleri İsveç’te televizyonda gösterildi. Amerika ve Avrupa’nın çeşitli şehirlerinde yazar ve şairlerin fotoğraflarından oluşan sergiler açtı.
Lütfi Özkök’ün ilk şiirleri 1940’ta Sokak dergisinde yayımlandı. Sonraki yıllarda şiir ve şiir çevirileri Yeditepe, Türk Dili, Varlık, İnsanlık, Hamle ve Dost gibi pek çok dergide yer aldı. Özkök, Türkçeden İsveççeye ve İsveç dilinden Türkçeye yaptığı çeviriler ile bu iki ülke edebiyatı arasında bir köprü oldu. 1940’ta Sabahattin Kudret Aksal ve Fahir Onger ile birlikte iki sayı yayımlanan Sokak dergisini çıkardı. Şiirlerinde gerçeküstücülüğe bağlı kaldı. İsveç dilinde kaleme aldığı şiirleri ilki 1971’de, ikincisi ise 1984’te olmak üzere iki kitapta topladı. 1984’te yayımladığı İsveççe ikinci şiir kitabı Vindarnas Väg (Rüzgârların Yolu), daha sonra kendisi hakkında çekilen filme de ad oldu. Lütfi Özkök, Orhan Veli Kanık, Melih Cevdet Anday, Fazıl Hüsnü Dağlarca, Nazım Hikmet ve Oktay Rıfat gibi şairlerin bazı şiirlerini İsveççeye çevirdi.
İsveç Yazarlar Birliği, İsveç Fotoğrafçılar Birliği ve PEN Club üyesi olan Lütfi Özkök, İsveç Yazarlar Birliği ve İsveç Akademisi De Tio Sanat Kurumu’nda çeşitli şiir ödülleri aldı. Özkök, ayrıca 2009’da İsveç’te “Yılın İsveçlisi” seçildi.
ESERLERİ
ŞİİR:
- İçimizdeki Sıla (1978)
- Vindarnas väg (Rüzgârların yolu, 1984)
- Toplu Şiirler (1989)
ÇEVİRİ:
- Çağdaş İsveç Şiiri (antoloji, 1973)
- Ekmek ve Aşk (Türkçeden İsveççeye şiirler)
- 1945 Sonrası İsveç Şiiri Antolojisi (Yüksel Peker’le, 1996)
- Kardan Düşler (L. Söderberg’den, 1998).
KAYNAKÇA: İhsan Işık / Yazarlar Sözlüğü (1990, 1998) – Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi (2001, 2004) – Encyclopedia of Turkish Authors (2005) – Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2007, 2009) – Ünlü Edebiyatçılar (Türkiye Ünlüleri Ansiklopedisi, C. 4, 2013) – Encyclopedia of Turkey’s Fomous People (2013), https://odatv.com/lutfi-ozkok-hayatini-kaybetti-0211171200.html, https://sanatkaravani.com/isvecte-bir-turk-fotograf-sanatcisi-lutfi-ozkok/, Seyit Kemal Karaalioğlu / Resimli Türk Edebiyatçılar Sözlüğü (1982), Behçet Necatigil / Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü (18. bas. 1999), Şükran Kurdakul / Şairler ve Yazarlar Sözlüğü (gen. 6. bas. 1999), TBE Ansiklopedisi (c. 2, 2001
