HAYATI
XV. yüzyıl şairlerinden. Hayatı hakkında herhangi bir bilgiye sahip değiliz. Selatin-name adlı eserinde Suz-name ve Feraset-name adlı ili eserinin daha olduğunu ve gazellerinin çok beğenildiğini söylüyorsa da bugüne kadar adı geçen eserleri bulunamamıştır.
ESERLERİ
Selatin-name: Yazılışı 1490’ın Nisan ayıdır. Tek nüshası İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi, TY 331 numarada kayıtlıdır. II. Beyazıt namına yazılmış olan bir Osmanlı tarihidir. Yazar metni hikaye ve şiirleri ile beslemiştir. Manzum bir tarihtir. Selatin-name’nin başında eserini görenlerin özellikle büyüklerin bu dili beğenmeyeceği zira onların Farsça müşteri oldukları yazılmıştır. Fakat Kemal dilinde ısrar etmiş:
Dimezem hiç ana ben ehl-i irfan
Kalur söz tercüme Farsiden iy can
Bu Turki Farsi gibi hub u terdür
Diyerek Fars dilinden tercümenin aleyhine olduğunu ve Türkçenin Farsça kadar güzel bir dil olduğunu belirtmiştir.
ESER ÖRNEKLERİ
SELATİN-NAME’DEN
CIRLAYIK VE KARINCA
Ne dersin bunı ortaya yetürüp
Bu Türki başına haller getürüp
Nene yarar gider Türki diliyle
Gelesin ortaya işbu biliye
Senün halün o cırlayıka benzer
Karınca ile olmışudur birader
Münasib hal olur işbu hikayet
Ki dinle nice kılmışam rivayet
Varımış cırlayık bir bili ince
Anunla kardaş olmış bir karınca
İdermiş cırlayık her geçene söz
Geçenden kesmez imiş hergiz avaz
Geçene söz ile öheng idermiş
Avazıyla cihanı teng idermiş
Kış irişdi görür keser avazın
Nenedür halka çalmaz oldı sazın
Kanat büzülüp ağaca yapışur
Kalur ağaç butağunda apışur
Gelüp ol kardaşı karıncaya dir
Kerem it bana öldüm bir gıda vir
Be-gaayet halüm olmışdur mükedder
Bana rahm eyle beni koma ebter
Elüm dut yohsa uş gitdi hayatum
Neye dönmiş durur bir göze zatum
Alur karınca bundan bu cevabı
Dönüp cırlayıka itdi hitabı
Didi yaz olıcak çekersin avaz
İdersin her kişiye gökçek söz
Dolar avazum ile işbu
Avazundan geçemez değme adem
Kılursın her kişiye dürlü sazı
Olursın her biriyle dil-nüvazı
Avazundan senün kimse duramaz
O rahat gölge bulup oturamaz
Geçene eyleyince saz ü sözi
Görürsin kış kılsa kar-ı ruzi
Be hey biçare kış irdi ölürsin
Uzakdur kış ki nice dirilürsin
Bu sazından sana uş irdi nale
Bu kıllet üstine oldı havale
Bu sözi cırlayık karıncadan güş
İdüben bu arada oldı hamuş
Senün halün o cırlayık benzer
Kuru sözi kılursın safi ezber
KAYNAKÇA: Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi
