HAYATI
1 Ocak 1937 günü Tunceli’nin Mazgirt ilçesine bağlı Kızılkale köyünde dünyaya geldi. Ali Dicleli, C. Aladağ, Baran ve Hıdır Murat imzalarını da kullandı. Azime Hanım ile eğitimci Rıza Burkay’ın oğludur. İlkokulu Tunceli’ye bağlı Dırban Köyü’nde okudu. Dicle Köy Enstitüsü’nü bitirdikten sonra 1960’ta Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden mezun oldu. Tunceli ve Van’da üç yıl kadar öğretmenlik yaptı. Yine Tunceli’de avukat ve muhasebe memuru olarak çalıştı. 1965 yılında siyasete girdi ve Türkiye İşçi Partisi’nde (TİP) yöneticilik yaptı. 1971’deki askeri darbeden sonra yargılandı, bir yıl hapis yattı. Daha sonra yurt dışına çıktı. Stockholm’e yerleşti. Burada Kürt halkının siyasal ve kültür çalışmalarına katıldı.
Kemal Burkay’ın ilk şiiri 1959 yılında Yeditepe dergisinde yayımlandı. Daha sonra eserleri sırasıyla Varlık, Forum, Dost, Papirüs, Yeni Toplum, Özgürlük Yolu ve Denge gibi dergilerde yer buldu. 1964’te “Yaşamanın Ötesinde” adlı romanı Vatan gazetesinde tefrika edildi. 1965-1966 yılları arasında Elazığ’da sorumlu müdürlüğünü de üstlendiği Çıra dergisini yayımladı. Ankara’da yayımlanan Özgürlük Yolu adlı dergiyi yönetti.
Türkçenin yanı sıra Kürtçe diline kaleme aldığı şiirleriyle de adından söz ettirdi. Şair, aynı zamanda şiirin yakın geçmişteki deneyimleri hiçbir zaman yadsımadı. Bu deneyimleri şiirin zenginliği olarak gördü ve bunlardan yararlanmasını bildi.
Kemal Burkay’ın anlatım ve anlatılan şey arasında bir özdeşlik görülen şiirlerinde rahat ve kolay söylenen bir yapı dikkat çeker. Şairin bestelenen bazı şiirleri (Gülümse, Tutsaklar) Sezen Aksu ve Rahmi Saltuk tarafından seslendirilmiştir. Şiirleri başta Almanca, Bulgarca ve Yunanca olmak üzere pek çok dile çevrildi. 1971 ve ardından 1980 askeri darbelerinden sonra bir çok kitabı hakkında toplatılma kararı alındı ve bu kitaplarla ilgili Kemal Burkay’a davalar açıldı.
Kemal Burkay, otuz bir yıl İsveç’te yaşadıktan sonra 2011 yılında Türkiye’ye döndü. Daha sonra Hak ve Özgürlükler Partisi’nin (HAK-PAR) genel başkanlığına seçildi.
ESERLERİ
ŞİİR: Prangalar (1967), Dersim (1975), Özgürlük ve Yaşam (1993), Yakılan Şiirin Öyküsü (1993), Kürtçe Rubaîler (1996), Can Taşır Dicle (1998).
ROMAN: Yaşamanın Ötesinde (Vatan gazetesinde tefrika edildi, 1964, 1967’de basıldı).
ARAŞTIRMA-İNCELEME: Helbestên Kurdî (1974, Ronahi), Dawîya Dehaq (pîyesê manzûm), Aliko û Baz (1988, Stockholm), Dersên Zmanê Kurdî (1988), Azadî û Jîyan (1988, 1993), Kürtler ve Kürdistan (1992), Yakılan Şiirin Türküsü (1993), Berf Fedî Dike (1995), Türkiye Şartlarında Kürt Halkının Kurtuluş Mücadelesi, Millî Demokratik Devrim (1973, Almanya), Sosyal Emperyalizm Sorunu ve Türkiye’de Maocu Akım (1976), Millî Mesele ve Kürdistan’da Feodalite-Aşiret (1976), Kürdistan’ın Sömürgeleşmesi ve Kürt Ulusal Hareketleri (1978), Devrimcilik mi Terorizm mi? (1984, Avrupa), Kürt Sorunu, Barış ve Demokrasi, Seçme Yazılar (3 Cilt, 1995, 1996, 2002), Anılar Belgeler (Cilt 1, 2002), Adım Adım Özgür Kürdistan (2005, Diyarbakır).
