HAYATI
Türk romancı, tiyatro ve dizi oyuncusu, yönetmeni. 1924’te Denizli’ye bağlı Çivril ilçesinde dünyaya geldi. 13 Ocak 2014’te doksan yaşında İstanbul’da yaşama veda etti. Harbiye Muhsin Ertuğrul Sahnesi’nde düzenlenen törenin ardından Teşvikiye Camisi’nde kılınan cenaze namazsının ardından Zincirlikuyu Mezarlığı’nda toprağa verildi. Asıl adı Kemal Özmanav olan Kemal Bekir, bazı yapıtlarını Kemal B. Özmanav, Kemal Bekir Manav ve K.B imzaları ile kaleme aldı. Ayşe Hanım ile memur Bekir Özmanav’ın oğludur.
Ortaöğrenimini İzmir Gazi Ortaokulu’nda tamamlayan Kemal Bekir, iki yıl Ticaret Lisesi’ne devam etti. 1944’te Ankara Devlet Konservatuarı Tiyatro Bölümü’nden mezun oldu. Bir süre Devlet Tiyatroları’nda oyuncu olarak çalışan Kemal Bekir, sonraki yıllarda İstanbul Şehir Tiyatroları’nda çalışmaya başladı. 1951’de Ceza Kanunu’nun 141. maddesine muhalefetten tutuklanarak hapis yattıktan sonra bir süre muhasebecilikle uğraştı. 1989’da kendi isteği ile emekliye ayrıldı. 1995’e kadar Mimar Sinan Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi’nde öğretim üyeliği yaptı. İstanbul Radyosu’nda yerli ve yabancı yazarlardan pek çok öyküyü oyunlaştırdı. Yabancılar romanı 1966’da altı bölümlük radyo dizisi (arkası yarın), Kaçaklar romanı 1983’te iki bölümlük TV dizisi oldu.
Kemal Bekir, edebiyat yaşamına 1944’te İstanbul dergisinde yayımlanan şiirleri ile girdi. Sonraki yıllarda ürünleri Fikirler, Seçilmiş Hikâyeler, Yeditepe, Varlık, Yazko Edebiyat, Felsefe Dergisi, Somut ve İnsancıl gibi pek çok dergide yer aldı. Toplumsal bir çerçeve içine yerleştirdiği insanın dünyasını ve psikolojisini vermeye çalıştığı romanlarının yanı sıra yerli, yabancı pek çok romanı ve öyküyü radyo için oyunlaştırdı. 1966’da Hüseyin Rahmi’nin Utanmaz Adam adlı romanından uyarladığı oyun Ulvi Uraz Tiyatrosu’nda oynandı. Behçet Necatigil, romanlarındaki “ayrıntılı bir anlatımla bütün davranışların psikolojik nedenlerini açıklama gücü”ne dikkat çekerken, Mehmet Seyda, öykülerinde “tutarlı, özüne bağlı, insan gerçeğini can alıcı noktalarıyla yakalamasını” başarabildiğine değindi.
TYS ve Tiyatro Yazarları Derneği üyesi olan Kemal Bekir, Düşüş ile Sanatsevenler Derneği 1975-76 En İyi Oyun Yazarı Ödülünün ve Hücre adlı romanıyla 1952’de ve 1998’de Orhan Kemal Roman Armağanının sahibi oldu.
ESERLERİ
Roman:
- Yabancılar, İst.: Varlık, 1958
- Kaçaklar, İst.: Remzi, 1961
- Kanlı Düğün, İst.: Ceylan, 1997
- Hücre 1952, İst.: Pencere, 1997
Öykü:
- Fatma Hanımın Erik Ağacı, İst.: Yücel, 1970
- Bayrama Yakın, İst.: Habora, 1975
- Bütün Öyküler, İst.: Pencere, 2006
Oyun:
- Düşüş, (N. S. Örik’in Sultan Hamid Düşerken romanından uyarlama) Ank.: Kültür Bakanlığı, 1988
- Kâmil Bey, (Kemal Tahir’in Esir Şehrin İnsanları, Esir Şehrin Mahpusu, Yol Ayrımı üçlemesinden uyarlama) Ank.: Kültür Bakanlığı, 1991
KAYNAKÇA: İhsan Işık / Yazarlar Sözlüğü (1990, 1998) – Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi (2001, 2004) – Encyclopedia of Turkish Authors (2005) – Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2007, 2009) – Ünlü Edebiyatçılar (Türkiye Ünlüleri Ansiklopedisi, C. 4, 2013) – Encyclopedia of Turkey’s Fomous People (2013), BF (12 Nisan 1999); Nebioğlu, 436; Necatigil, İsimler, 222; Kurdakul, Sözlük, 369; Karaalioğlu, 319; Necatigil, Eserler, 152-153, 208-209, 390; S. Sezer, “Hücre 1952”, Cumhuriyet Kitap, (27 Ağustos 1998).
