HAYATI
1861 yılında İstanbul’da dünyaya geldi. 1938’de İstanbul’da hayatını kaybetti. İlk ve orta öğrenimini İstanbul’da tamamladı. Zürih Viyana ve Münih Üniversitelerinde yüksek öğrenim gördü. Mülkiye ve Ticaret Mektepleri ile Darüşşafaka Lisesinde öğretmenlik yaptı. 1892’de Müzeler Müdür Yardımcılığına, 1892’de Sanayi-i Nefise Mektebi (Güzel Sanatlar Akademisi) müdürlüğüne getirildi. Topkapı Sarayı’nın müze haline getirilmesinde görev aldı.
İlmi eserleri dolayısıyla İstanbul Üniversitesi kendisine fahri profesörlük, Leipzig ve Basel Üniversiteleri tarafından da fahri doktorluk ünvanı verildi.
BAŞLICA ESERLERİ:
İNCELEME: Osmanlı Meskâlâtı ve Kurşun Mühürler Kataloğu (İstanbul 1309), Arap ve Arap-Bizantin ve Osmanlı Kurşun Mühürler Kataloğu (İstanbul 1309), Sivas ve Divriği Şehirlerinin İslâmî Kitabeleri (1719), Kayseri Şehri (1916), Elvâh-ı Nakşiyye Koleksiyonu (İstanbul 1924), Düvel-i İslâmiye Tarihi Topkapı Sarayı (1931), Yedikule Hisarı, Camilerimiz (1932), Kitabeler Nasıl Kayıt ve Zaptolunmalıdır? (1940), Halil Edhem Hâtıra Kitabı Cilt I (1947), Kayseri Şehri / Selçuklu Tarihinden Bir Bölüm (Haz: Kemal Göde, 1982), Trabzon’da Osmanlı Kitabeleri (2001). ÇEVİRİ: Nos Mosquees de Stamboul (E. Mamboury’den, 1934).
KAYNAKÇA: Halil Edhem Hâtıra Kitabı (I-II, 1947-48), Rakım Ziyaoğlu / İstanbul Kadıları – Şehreminleri – Belediye Reisleri (s. 172-176, 1971), Türkiye Ansiklopedisi (1974, c.3, s.1103), Fahri Çöker / Türk Tarih Kurumu (s. 233-253, 1983), L. A. Mayer / “Halil Edhem Eldem 1861-1938 (Almanak VI, 1968), Reşat Ekrem Koçu / “Halil Edhem” (İstanbul Ansiklopedisi IX, c. 9, 1958-74), Semavî Eyice / “Eldem, Halil Ethem” (Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (c. 11, s. 18-21, 1995), İhsan Işık / Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi (2001, 2004) – Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2006, gen. 2. bas. 2007) – Ünlü Bilim Adamları (Türkiye Ünlüleri Ansiklopedisi, C. 2, 2013) – Encyclopedia of Turkey’s Famous People (2013).
