HAYATI
Yazar. Fatih Sultan Mehmet’in hocası Akşemsettin hakkında Menakıbname adlı eseri hazırlayan Hüseyin Enisi hakkında herhangi bir bilgi yoktur. Yazar hakkında tek bilinen Akşemsettin’in halifelerinden biri olduğudur.
ESERLERİ
Menakıb-ı Akşemseddin
ESER ÖRNEKLERİ
MENAKIB-I AKŞEMSEDDİN’DEN
Rivayet olunur ki, bir gün Sultan Mehmet Han veziri Mahmud Paşa’ya eyitdi:
-Kalk, Şeyh’ün çadırına gidelüm, eger kalkup bize ta’im iderse biz i’tikaad eylediğümüz değüldür. Eger, kalkmazsa muhakkak velidür, didi. Kalkdılar, Şeyh’ün çadırına geldiler.
Şeyh:
-Aleyküm selam!… didi. Lakin kalkmadı, ta’zim eylemedi. Padişahla Mahmud Paşa oturdılar. Bir eski kürkli bazı hizmetine o yana bu yana uğrayup, bazı mesalihin gördükçe kürkünün yeni Sultan Mehmet Han’a dokınur imiş. Sultan Mehmed Han tahta gelicek, Mahmut Paşa’ya eydür:
-Şeyh bize hakaret itdi. Bari köhne kürkli sofiyi getürüp, boynun urdurayum, didi.
Mahmut Paşa dürlü te’viller idüp ile men’ eyledi ve didi ki:
-Padişahum siz dahi Şeyh’i da’vet eyleyün! İnşa’llah gelür; geldükde siz dahi kalkmam, didi.
Pes Sultan Mehmet Şeyh’i da’vet eyledi. Şeyh sükûnetle yöridi. Sultan Mehmet Akşemseddin’in gördüğü gibi kalktı, karşu vardı, ta’azim eyledi. Şeyh gitdükten sonra Mahmut Paşa Sultan Mehmet’e
-Niçün kalkup Şeyh’i ta’zim eylediniz? Didi.
Sultan Mehmet cevab virdi ki:
-Ben Şeyh’e ta’zim eylemede bi-ihtiyaram. Sair şeyhler gelüp benümle musafaha eylediklerinde anlarun eli titrer. Akşemseddin musafaha eyleyicek, benüm elüm titrer! Didi.
Rivayet olunur ki Akşemseddin “Ebegümeci” didükleri otun tohumın akçe virüp sofilere nice kile devşirtmişti. İslambol feth olıcak, ol tohumı dökdi. Bunun hikmetinden sual eyitdiler. Cevab virdi ki:
-Kıyamete yakın “Melhame-i Kübra” olsa gerek. Ol melhame zamanlarında kaht-ı küli olsa gerek. O yıllarda ot ve buğday ve arpa ve sair nebatat bitmese gerek. Ebegümeci otı kurakda bitse gerek, İslambol fethinde karındaşum Hızır’a sordum:
-Ol kahta siz erişemezsiniz, didi. Onun içün ol tahumı dökdüm, didi.
Rivayet olunur ki, Hacı Bayram hin-i mevtinde vasıyyet idüp:
-Benüm namazumı Akşemseddin kılıvırsin ve beni ol gasl eylesin. Benüm haberüm ana vasıl eyleyinüz, didi.
KAYNAKÇA: Türkiye Kütüphaneleri İslâmî Tıp Yazmaları Kataloğu, İstanbul 1984, s. 139-140.