HAYATI
XIX. yüzyıl divan şairlerinden. 18 Eylül 1840’ta İstanbul’da dünyaya geldi. 1881’de İstanbul’da vefat etti ve Kuzguncuk’ta Nakkaş Kabristanı’na defnedildi. Tam adı Mustafa Hilmi Efendi’dir. Divan-ı hümayun kalemi memurlarından Elmastıraş Ahmed Bey’in oğludur. Bu nedenle Elmastıraş-zâde Mustafa Hilmî olarak tanındı. İyi bir öğrenim görerek yetişen Mustafa Hilmi Efendi, eğitimini tamamladıktan sonra pek çok devlet hizmetinde bulundu.
Büyük kıtada altmış iki sahifelik bir matbu Divan sahibi olan Elmastraşzade Mustafa Hilmi Efendi, Tanzimat’tan sonra daha çok Vasıf’ın yolunda eskiyi devam ettiren, orta derece şairlerden biri olarak kabul edilir. Gazelleri içinde:
“Ne çekersin o mehin derd-i firakın ey dil
Sana düşünde bile va’d-i visal eylememiş
*
Bana sık sık bakıyor deyü gücenmiş canan
Bu kadar bendesinin aybına dikkat etmiş”
gibi son derece sade ve hoş sözlere ara sıra rastlanır. Nazımda ve ifadede az çok kudret sahibi ise de istidadını esaslı bir şahsiyet haline getirememiş ve kendini hakkı ile tanıtamamıştır. Musiki ile de yakından ilgili olan Elmastraşzate Mustafa Hilmi Efendi’nin şiirlerinden bazılar da bestelenmiştir.
ESERLERİ
- Divan
- Te’sîr-i Aşk yâhud Zahhmetsiz Ölüm (mensur tiyatro)
- Bahtiyâr yâhud Son Gürlüğü (manzum tiyatro)
ESER ÖRNEKLERİ
GAZEL
Ben ki dermânde-i aşkım bana devlet ne imiş
Bilmez âşık olan âlemde sa‘âdet ne imiş
Kays-veş şöhre-i aşk olmadır ‘âlemde hüner
Gayr ile kisb olunan mâye-i şöhret ne imiş
Bana sık sık bakıyor diyü gücenmiş cânân
Bu kadar bendesinin aybına dikkat ne imiş
Derd-i aşk ile hemân olmalıdır bî-pervâ
Yohsa bîhûde bu âlemde ikâmet ne imiş
Serv-kaddin bükütüp bâğda hırâmân eyler
Var temâşâya ki görsün kad ü kâmet ne imiş
Sen bilürsin yine kâşâne-i gamda yâ Rab
Hilmi-i dil-şüdenin çekdigi mihnet ne imiş
KAYNAKÇA: Özgül, M. Kayahan (hzl.) (2000). İbnü’l-Emin Mahmud Kemal İnal, Son Asır Türk Şairleri. C. II. Ankara: AKM Yay. 963, Tatcı, Mustafa, Cemal Kurnaz (hzl.) (2000). Bursalı Mehmed Tahir, Osmanlı Müellifleri. C. II. Ankara: Bizim Büro Yay, Üstünova, Kerime (1993). Hilmi Divanı. Yüksek Lisans Tezi. Bursa: Uludağ Üniversitesi