HAYATI
Şair. 1907’de Bakü’de dünyaya geldi. 14 Ocak 1952’de Malatya’da yaşama veda etti. Azerbaycan’daki kayıtlar onun asıl adının Yıldırım, soyadının ise Almaszade olduğunu göstermektedir. Türkiye’deki resmî kayıtlarda da asıl adı Yıldırım, soyadı ise Elmas olarak geçmektedir. Fakat, Türkiye’de uzun süre ‘Şengel’ soyadını da kullanmıştır. Tüccar Abdülmuhammet Bey ile Nisa Hanım’ın oğludur.
Elmas Yıldırım, 1925’te 12. Bakü Lisesi’ni bitirdi. 1927’de Bakü Şark Edebiyat Fakültesi’ne girdi; ancak tüccar çocuğu olduğu anlaşılınca okulda uzaklaştırıldı. “Azerbaycan Proleter Yazıcılar Cemiyeti”ne üye oldu. İstanbul’da çıkan Hayat dergisinde “A Dağlar” adlı şiiri yayımlanması üzerine bu cemiyetten çıkarıldı. Önce Dağıstan’a, buradan da Türkistan’a sürüldü. 1933’te ailesi ise birlikte İran’a kaçarken yakalandı ve hapse atıldı. Daha sonra güçlükle Türkiye’ye ulaşıldı. Elazığ’a yerleşti; öğretmenlik ve bucak müdürlüğü yaptı. Malatya’nın Kale bucağında yaşarken yakalandığı böbrek hastalığında kurtulamayarak hayatını kaybetti.
Elmas Yıldırım, vatan ve Türklük gibi konuları ateşli bir dil ile işlediği ve hece ölçüsü ile kaleme aldığı şiirlerini daha çok Bozkurt, Gökbörü, Özleyiş ve Aras gibi dergilerde yayımladı. Yıldırım’ın ayırca Azerbaycan halk edebiyatına ilişkin yayımlanmamış eserleri de bulunmaktadır.
ESER ÖRNEĞİ
Asırlarla izlenen o karanlık eski yol,
Çıkarmadı bizleri bir necâta emin ol..
Ne çıktı türbesinden tapındığım mabedin?.
Ben anlamak istemem ne mezhep; ne yol, ne din.
Benim yalnız ümidim Türk kalbi, iradesi,
Benim yalnız duyduğum milletimin hak sesi..
Ben yalnız iman ettim kollarımın zoruna,
Bu zor beni kurtarıp, çıkaracak yarına…
Dağları titretirken kalbimin taşan kini,
Eh sen ki bilemezsin bu genç kalbimdekini…
Ben atmışım o köhne eski görgümü anne!..
Dinlesene uzaktan coşkun türkümü anne!.. (Boğulmayan Bir Ses adlı şiirinden).
ESERLERİ
ŞİİR:
- Boğulmayan Bir Ses (1936)
- Dağlara Seslenirken (1937)
- Elmas Yıldırım’ın Seçilmiş Şiirleri (1953)
- Yiğitlere Sesleniş (1990)
DERLEME:
- Azerbaycan Manileri: Halk Edebiyatından Alınmış Bayatılar (1947).
KAYNAKÇA: Seyit Kemal Karaalioğlu / Resimli Türk Edebiyatçılar Sözlüğü (1982), TDE Ansiklopedisi (c. VIII, 1998), Ertuğrul Yaman / Türkiye’deki Türk Dünyası (A. K. Bolaç – A. Esatoğlu ile, 1998), Arslan Tekin / Edebiyatımızda İsimler ve Terimler (2. bas. 1999), TBE Ansiklopedisi (2001), İhsan Işık / Yazarlar Sözlüğü (1990, 1998) – Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi (2001, 2004) – Encyclopedia of Turkish Authors (2005) – Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2007, 2009) – Ünlü Edebiyatçılar (Türkiye Ünlüleri Ansiklopedisi, C. 4, 2013) – Encyclopedia of Turkey’s Fomous People (2013)
