HAYATI
Folklor ve halk edebiyatı araştırmacısı. 1951’de Sivas’a bağlı Acıyurt köyünde dünyaya geldi. Âşık tarzı şiirlerini Acıyurtlu Mahcûbî mahlası ile kaleme aldı.
İlkokulu Sivas Dört Eylül İlkokulu’nda, ortaokulu Atatürk Ortaokulu’nda ve liseyi de Sivas Lisesi’nde tamamlayan Doğan Kaya, 1974’te İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’nden mezun oldu. Daha sonra Sivas, Diyarbakır, Aksaray ve İstanbul’daki pek çok lise ve ortaokulda edebiyat öğretmeni olarak çalıştı. 1983’te açılan sınavı kazanarak Sivas Cumhuriyet Üniversitesi’ne Halk Edebiyatı uzmanı olarak girdi. 1988’de C. U. Sosyal Bilimler Enstitüsü’nde “Mahmut ile Nigar Hikayesi Üzerine Mukayeseli Bir İnceleme” başlıklı tez çalışması ile yüksek lisans eğitimini tamamladı. 1991’de de aynı bölümde “Sivas’ta Aşıklık Geleneği ve Aşık Ruhsani” başlıklı tezi ile doktorasını verdi. Doğan Kaya, halen Cumhuriyet Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’nde öğretim üyesi olarak görev yapmaktadır.
Doğan Kaya, edebiyat hayatına üniversite öğrencisiyken Türk Folklor Araştırmaları dergisinde yayımladığı derleme yazıları ile girdi. Kaya’nın sonraki yıllarda çalışmaları Sıvas Folkloru, Türk Folkloru, Halk Kültürü, Erciyes, Halay, Güney’de Kültür, Millî Folklor, Altıncı Şehir, Folklor/Edebiyat, Türklük Bilimi Araştırmaları gibi pek çok dergide yer aldı. Doğan Kaya, 1984’ten itibaren alanı ile ilgili olarak yurtiçi ve yurtdışında birçok konferansa katıldı ve bu konferanslarda bildiriler sundu. Şiirlerinde genellikle aşk, mistik temalar ve milli duyguları konu edindi. Kaya, Sivas ve çevresindeki zengin âşık edebiyatı geleneğini enine boyuna araştıran, özellikle Deliktaşlı Ruhsatî’nin bütün şiirlerini eleştirel yöntemle yayımlayan, yabancısı olmadığı âşık edebiyatı konularında yeni görüş ve öneriler getiren araştırmacılardan biri olduğu kabul edildi.
İLESAM, Türkiye Yazarlar Birliği ve Folklor Araştırmaları Kurumu üyesi olan Doğan Kaya, Folklor Araştırmaları Kurumu İhsan Hınçer Türk Folkloruna Hizmet Ödülünün ve 2001’de Motif Vakfı Halkbilim Araştırma ve Hizmet Ödülünün sahibi oldu. Kaya, ayrıca 2006’da Kayseri Sağlık Eğitim Enstitüsü “Türklük Bilimine Hizmet Ödülü” ile 2008’de “Aşık Veysel Halk Kültürüne Katkı Ödülüne layık görüldü.
ESERLERİ
Araştırma-İnceleme-Derleme:
- Âşık İsmetî, Sivas: Esnaf Mtb., 1984
- Ruhsatî’nin Uğru ile Kadı Hikâyesi, Sivas: Anadolu Sanat, 1995
- Şairnameler, Ank.: Kültür Bakanlığı, 1990
- Âşık Ruhsatî Bibliyografyası, Ank.: Kültür Bakanlığı, 1992 (Ali Abbas Çınar’ın Âşık Kâtibî Bibliyografyası ve Esma Şimşek’in Posoflu Âşık Müdamî Bibliyografyası ile birlikte)
- Mahmut ile Nigâr Hikâyesi Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma, Ank.: Kültür Bakanlığı, 1993
- Âşık Minhacî, Sivas: Dilek Mtb., 1994
- Sivas’ta Âşıklık Geleneği ve Âşık Ruhsatî, Sivas: Cumhuriyet Üni., 1994
- Âşık Sefil Selimî-Çobanın Can Pınarı, Sivas, 1996
- Âşık Zakirî, Sivas, 1996
- Sızırlı Âşık Hasan (Coşarî), Sivas, 1997
- Sivas’ta Âşıklıklık Geleneği, Sivas, 1998
- Âşık Ruhsatî, Sivas: Sivas Belediyesi, 1999
- Acıyurtlu Halk Şairleri, Sivas, 1999
- Anonim Halk Şiiri, Ank.: Akçağ, 1999
- Halk Hikâyeleri I, (M. S. Koz ile) İst.: Kitabevi, 1999
- Âşık Edebiyatı Araştırmaları, İst.: Kitabevi, 2000
- Sivas’ta Bıçakçılık, (V. Mesci ile), Sivas, 2002
- Çamşık Ozanları, Ank.: 2002
- Halbilim Araştırmaları, İst.: Kitabevi, 2002
- Aşık Edebiyatına Giriş, Ank.: 2003
- Yaşnâmeler, Ank.: 2004
- Âşık Veysel, Ank.: 2004
- Âşık Talibi Coşkun, Ank.: 2005
- Âşıkların Diliyle Sivas, Sivas, Valilik, 2006
- Sivas Halk Şairleri, 5 cilt, Sivas, Valilik, 2009
- Âşık Şenlik’in Selman Bey ile Turnatel Hanım Hikâyesi, Sivas, 2009
- Âşık Şenlik’in Sevdakâr ile Gülenaz Hanım Hikâyesi, Sivas, 2009
- Şarkışlalı Agâhî, Sivas, 2009
- Yunus Emre ve Seçme Beyitler, Sivas, 2009
Sözlük:
- Ansiklopedik Türk Halk Edebiyatı Terimleri Sözlüğü, Ank.: Akçağ, 2007
KAYNAKÇA: BF (ty, M. S. Koz’dan), İhsan Işık / Yazarlar Sözlüğü (1990, 1998) – Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi (2001, 2004) – Encyclopedia of Turkish Authors (2005) – Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2007, 2009) – Ünlü Edebiyatçılar (Türkiye Ünlüleri Ansiklopedisi, C. 4, 2013) – Encyclopedia of Turkey’s Fomous People (2013)