- HAYATI
XIX. yüzyıl şairlerinden. 1842’de Niğde’de doğdu. 1888’de İstanbul’da hayatını kaybetti. Asıl adı Hikmet olan şair Deli Hikmet mahlası ile tanındı. Hayatı hakkında elde edilen bilgiler, belgelerden çok söylentilere dayanır. İçkiye düşkün, zeki ve pervasız bir kişi olduğu, askeri katiplik görevlerinde bulunduğu, 1876 Osmanlı-Rus savaşında Plevne’ye görevli olarak gittiği, birinci kolorduda ve Trablusgarb’daki askeri birlikte baş katip olarak çalıştığı ve İstanbul’da öldüğü bilinmektedir. Öldüğü zaman henüz kırk beş yaşında olduğu tahmin ediliyor. Deli Hikmet’in Namık Kemal ile birlikte söylenmiş şiirleri vardır. Güçlü bir şair olduğu söylenen Hikmet’in iki gazeli ile bir murabbaı Son Asır Türk Şairleri’nde verilmiştir. “Gül-i bağ-ı emel soldu sarardı” nakaratlı şarkının da ona ait olduğu bilinmektedir.
ESERLERİ
Şiirlerine dönemin mecmualarında rastlanır.
ESER ÖRNEKLERİ
GAZEL
Ukûl erbâbına meydân-ı ibrettir mezâristân
Fenâ-yı âleme bürhân-ı kudrettir mezâristân
Gelenler bilmemiş dünyâyı hem bilmek de müşkildir
Bulunmaz sâhili ummân-ı hayrettir mezâristân
Hakâyık herkesin mâhiyyet-i keyfince zâhirdir
Hayât ehli sanır zindân-ı mihnettir mezâristân
Yatar dehşetli âgûşunda bin evlâd-ı hürriyyet
Sanırsın mâder-i şübbân-ı millettir mezâristân
Bilinmezse müsâvât-ı beşer devrân-ı fânîde
Onu tefrîk için mîzân-ı Hikmettir mezâristân
ŞARKI
Gurub etti güneş dünya karardı
Gül-i bağ-ı emel sordu sarardı
Felek de böyle matemler arardı
Gül-i bağ-ı emel soldu sarardı
“Plevne Kahramanı Gazi Osmân Paşa Şanındadır” isimli eserinden
Hazret-i Gâzî tahmînen kırk beş yaşında ve iklîl-i celîl-i şecâ’at mübârek başında bir kahraman-ı fazîlet-unvân-ı rûzgârdır. Hey’et-i mukaddesesi nasıl ta’rîf olunsun? Kaviyyü’l-bünye ve mülahhamca ve siyâh sakallı olup vec-i münevveri zekâ ve şecâ’atin derece-i kemâline bürhân-ı münîr sûretinde halk olunmuş bir şeh-süvâr-ı nâm-dârdır.
KAYNAKÇA: Banarlı, Nihad Sâmi (1998). Resimli Türk Edebiyatı Tarihi. C. II. İstanbul: MEB Basımevi, Güler, Kadir (2012), “Kütahyalı Hasan Bedreddin Paşa ve Tiyatroları Üzerine Bazı Mülâhazalar”, Hikmet. (1294) Plevne Kahramanı Gazi Osman Paşa Şanındadır. İstanbul: Basiret Gazetesi Matbaası. JASS 5 (3): 75-89, Kurnaz, Cemal, M. Tatcı (hzl.) (2001). Mehmet Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C. I. Ankara: Bizim Büro Yay, Özgül, M. Kayahan (hzl.) (2000). İbnü’l-Emin Mahmud Kemal İnal, Son Asır Türk Şairleri. C.2. Ankara: AKM Yay, Tevetoğlu, Fethi (1971). “Hikmet Bey (Deli Hikmet)”. Türk Ansiklopedisi. C. 19. Ankara: MEB Basımevi
