HAYATI
1894 yılında Seydişehir, Konya’da dünyaya geldi. 15 Nisan 1981 günü İstanbul’da hayatını kaybetti. İlk soyadı Sena’dır. Maliye memuru Eşref Ongun ile Aziza Hanım’ın oğludur.
İlköğrenimine Halep’te başlayan Cemil Sena Ongun, Kilis Rüştiyesi’ni, İstanbul Sultanisi’ni ve Darulmallimin Aliye’nin felsefe bölümünü (1916) bitirdi. 1918’de Niğde Darulmuallimi’nde öğretmenliğe başladı. Psikoloji ve eğitim yöntemleri (ruhiyat ve usul-i tedris) derslerini okuttu. Darülfünun Mektep ve Terbiye Müzesi müdür muavinliğine getirildi. Milli Mücadele sırasında Ankara’ya geçen Cemil Sena Ongun, burada Hakimiyet-i Milliye gazetesinde çalıştı. Maarif Vekaleti’nde görev aldı. 1924-1925 yıllarında Ankara Kız Öğretmen Okul, Amasya ve Sivas liselerinde edebiyat ve felsefe dersleri verdi. Milli Eğitim Bakanlığı tarafından Paris’e gönderildi. Sorbonne Üniversitesi’nde felsefe eğitimi gördü. 1927 yılında yurda döndü ve İstanbul Kız, Kuleli ve Haydarpaşa liselerinde felsefe öğretmeni olarak çalıştı.
Cemil Sena Ongun’un ilk yazısı Rübap dergisinde çıktı. Kadınlar Dünyası dergisinde Sükut, Mavi Boncuk ve Bir Sevimli Şeytan romanları tefrika edildi. Milli Mecmua başta olmak üzere pek çok dergide çıkan “felsefi ve vatani” şiirlerini Nirvana adı altında topladıysa da bu şiirlerini kitaplaştırmadı. Zamanla şiirden uzaklaşarak eğitim, felsefe ve tarih konularına yöneldi; ders kitaplarının yanı sıra deneme, inceleme, monografi türünde kitaplar yayımladı ve bu alanlarda yapmış olduğu çalışmaları ile adınında söz ettirdi.
Cemil Sena Ongun’un eserleri Konya’da yayımlanan İfham, Amasya’da çıkan Ocak ve ayrıca Milli Talim ve Terbiye Mecmuası, Anadolu Duygusu, İçtihat, Gündüz, Varlık ve Çığır gibi dergilerde yayımlandı.
ESERLERİ
İNCELEME-DENEME-MONOGRAFİ: Umumi Usul-i Tedris (1928), Hususi Tedris Usulleri (1930), Ameli Tedris Usulleri (1930), Estetik (1931), İlk ve Orta Tedrisatta Hususi Tedris Usulleri (1932), Allah Fikrinin Tekâmülü (1934), Mufassal Umumi Tedris Usulleri (1935), Felsefe ve İçtimaiyat Notları (1935), Ruhi Mucizeler (1935), Psikoloji Dersleri (1936), Yeni Kadın (1936), Büyük Adam Olmak (1940), Buda ve Konfüçyüs (1941), Felsefe ve Sosyoloji (1943), Yahya Kemal: Eserleri ve Şahsiyeti (1945), Mehmet Akif: Hayatı Eserleri ve İdealleri (1947), Sanat Sistemleri ve Ahmet Haşim’in Sembolizmi (1947), Saadet Yolları (1948), İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi (1949), Meşhur Filozoar (1950), İnsan Ruhu Ebedi midir? (1951), Ahuramazda Böyle Dedi (1960), Büyük Filozoar Ansiklopedisi (4 cilt, 1957-69), Hz. Muhammed’in Felsefesi (1967), İnsanlar ve Ahlâklar (1970), Tanrı Anlayışı (1978).
ÇEVİRİ: Mufassal Ruhiyat Usulleri (G. Dumas’dan, 1931), Hipnotizma (P. Janet’den, 1936), Sen ve Ben (P. Geraldy’den, 1947)
