HAYATI
Şair. 12 Mart 1922 günü İstanbul’da dünyaya geldi. Tam adı Fatma Cavidan Tümerkan. İlk kitabı Evin Yolu’nda Cavidan Binkaya imzasını kullandı. Fatma Mahire Hanım ile hukukçu Zeynel Abidin Binkaya’nın kızı. Eşi Dr. Muhit Tümerkan Sinop milletvekilliği yaptı. Bostancı İlkokulu, Kadıköy Kız Ortaokulu ve Erenköy Kız Lisesi’nden (birincilikle) mezun olduktan sonra İÜEF Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’nü bitirdi (1944). Bir süre İstanbul Kız Lisesi’nde edebiyat öğretmeni olarak çalıştıktan sonra Ankara’ya yerleşti. Ankara Eğitim Koleji’nde görevini sürdürdü (1944-49). İstanbul’da yaşıyor; dul, üç çocuk annesi.
Şiirlerini Kaynak, Varlık, Ajans-Türk, Yücel, Hisar, Türk Dili, Eflatun gibi dergilerde yayımlandı. B. Necatigil “ömrün uğraklarını derli toplu, zarif biçimlerde, yenileştirmek için kendini zorlamadan, samimi ve ince sesli türküler halinde gören, gösteren bir şair” değerlendirmesini yaptı. Bazı şiirlerini Nazife Güven besteledi. “Yolculuk” adlı şiiri 1973’te Paris’te Fransızca yayımlanan Dünya Kadın Şairler Antolojisi’nde yer aldı.
ESERLERİ
Şiir:
- Evin Yolu, (Cavidan Binkaya adıyla) İst.: Ülkü Mtb., 1951
- Ne Olur Bir Şarkıcık, İst.: Narin Mtb., 1957
- Hani En Sevdiğin Renkti Beyaz, Ank.: Ajans-Türk Mtb., 1961
- Yaşamak Oyunu, İst.: Mim, 1965
- Sonrasız, Ank.: Ajans-Türk Mtb., 1969
- Güneş Beklemez, İst.: Ajans-Türk, 1978
- Erguvan Dünya, İst.: Özdemir Mtb., 1985
- …Ve Bahçelerde Büyür Sonsuzluk, Simsiyah Bir Gül Gibi, (seçme şiirler) İst.: kendi yayını, 1994
- Özün Sözü, (dörtlükler) İst.: Payel, 1997.
ESER ÖRNEKLERİ
Unutamamak
Unutmak iyi olurdu elbet,
Gerçekten bir dert
Unutamamak…
Ama düşündüm de
Unutuyor mu deniz dalgasını,
Rüzgâr fırtınasını?
Ya gök çakmıyor mu şimşeklerini
Zaman zaman?
İnsan bir parçası doğanın
Zamansa bir bütün.
Ne bir yol var giden dümdüz
Ne bir duygu pürüzsüz,
Ne de bir an, yaşanan tek başına
Yarınsız, dünsüz! ..
Ne Olur Bir Şarkıcık
Bir ağustos böceği
Ötüp durdu
Yıldızlı gökle
başaklar arasında
Bütün yaz.
Onun da vardı derdi
Kendine göre
Dünyanın ve insanların haline
Kızdığı olurdu
Fakat her şeyi unuturdu
Ötmeğe başlayınca.
Kış gelip de bir gün
Görünce karıncayı kapısında
Ne kadar şaşırdı düşünün.
Bütün bir ömrün yüküyle
Ümitsiz, kırık
Yalvardı karınca:
Ne olur bir şarkıcık! ..
KAYNAKÇA: Necatigil, İsimler, 368; Kurdakul, Sözlük, 615; M. Uyguner, “Tümerkan, Cavidan”, TDEA, VIII, 399; Karaalioğlu, 576; M. Dıranas, “Evin Yolu”, Zafer, 9 Ocak 1951; N. S. Banarlı, “Evin Yolun’a Dâir”, Hürriyet, 1 Mart 1951; O. Akbal, “Bir Şarkıcık”, Vatan, 4 Nisan 1957; N. Güngör, “Beyaz Bir Şair: Cavidan Tümerkan”, Gösteri, Ocak, 1993